Ισχυρές δονήσεις τόσο στο εσωτερικό της Ελλαδικής Εκκλησίας όσο και στην παγκόσμια Ορθοδοξία αναμένεται να επιφέρει η σημερινή απόφαση της Ιεραρχίας για το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα.
Ο Αρχιεπίσκοπος προχώρησε σε «Ενημέρωση επί του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας» και αγνοώντας τις πολλές περί του αντιθέτου προτάσεις κλείνοντας εισηγήθηκε «την αναγνώριση υπό της ημετέρας Εκκλησίας της Αυτοκεφαλίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της ανεξαρτήτου Δημοκρατίας της Ουκρανίας».
Νωρίτερα είχε επιβεβαιωθεί η γραμμή που πρόσφατα η ΔΙΣ χάραξε και σύμφωνα με την οποία καθορίστηκε “το προνόμιο του Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ελλάδος να χειρισθεί περαιτέρω το ζήτημα της αναγνωρίσεως της Εκκλησίας της Ουκρανίας”.
Πρακτικά αυτή η εισήγηση του Αρχιεπισκόπου σημαίνει πως η Εκκλησία της Ελλάδος, πρώτη από όλες τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες θα αναγνωρίσει την Εκκλησία της Ουκρανίας και ο Αρχιεπίσκοπος θα μνημονεύσει αύριο τον Μητροπολίτη Κιέβου κ. Επιφάνιο.
Ο Αρχιεπίσκοπος επιβεβαίωσε κι από την Ιεραρχία την δικαιοδοσία να χειριστεί το ουκρανικό χωρίς λοιπές διεργασίες και αναλόγως να κινηθεί κατά αποκλειστικότητα, ενώ στηρίχτηκε στις εισηγήσεις των δύο Συνοδικών Επιτροπών της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, της Επιτροπής Δογματικών και Κανονικών Ζητημάτων και της Επιτροπής Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων, που ήταν υπέρ της αναγνώρισης της OCU.
Η συνεδρίαση είχε πάντως...αναταράξεις. Μερίδα Ιεραρχών ζήτησαν την αναβολή λήψης απόφασης, άλλοι αντέδρασαν στην εισήγηση του Αρχιεπισκόπου, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ο Μητροπολίτης Καισαριανής Δανιήλ ζήτησε την λύση της ψηφοφορίας. Συγκεκριμένα πληροφορίες αναφέρουν πως αντέδρασαν οι Μητροπολίτες Καισαριανής, Κυθήρων, Κονίτσης, Μεσογαίας, Ηλείας, Αιτωλίας και Καρυστίας.
Κάπως έτσι άνοιξε το κουτί της Πανδώρας για την Ορθοδοξία και οι συνέπειες αναμένεται να είναι άμεσες. Ο Ιλαρίων είχε διαμηνύσει πως όποιος προχωρήσει σε αναγνώριση θα απομονωθεί, ενώ το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ σε προηγούμενο άρθρο έχει κρούσει τον κώδωνα τον κινδύνου σε περίπτωση τυχόν αναγνώρισης για δώδεκα λόγους.
Ο Αρχιεπίσκοπος “κόβει” ηθελημένα τους δεσμούς με την Μόσχα όταν λέει στην εισήγησή του “ότι η Εκκλησία της Ουκρανίας παρέμενε πάντοτε στην κανονική εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο παραιτήθηκε εκ της κανονικής του δικαιοδοσίας, για να ενταχθεί στην κοινωνία των αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, πράξη την οποία το Πατριαρχείο Μόσχας αποδοκιμάζει ως αντικανονική, σαν να ανήκε κανονικώς σε αυτό” και γενικά με αναφορές υπέρ των επιχειρημάτων του Φαναρίου και μάλιστα ξεκινώντας τις φράσεις του με την αναφορά “Όλοι γνωρίζομεν” ως κάτι κοινά αποδεκτό.
"Η απόφαση της Συνόδου λέει ότι αναγνωρίζει το δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριάρχη να χορηγήσει την αυτοκεφαλία και το δικαίωμα του Αρχιεπίσκοπου να μνημονεύσει (τον επικεφαλής της νέας εκκλησίας Επιφάνιο)", δήλωσε Έλληνας Ιεράρχης στο ρωσικό πρακτορείο Ria.
"Σήμερα υπήρξε ομιλία του Aρχιεπίσκοπου, ο οποίος είπε:" Προτείνω να γίνει αποδεκτή η αυτοκεφαλία για την εκκλησία της Ουκρανίας". Και οι περισσότεροι επίσκοποι ενέκριναν αυτό που ήταν στη Μόνιμη Σύνοδο (ΔΙΣ) και αυτό που είπε ο Αρχιεπίσκοπος", δήλωσε ο μητροπολίτης.
Όταν ρωτήθηκε αν ο Επιφάνιος θα μνημονεύεται στην Ελλάδα, απάντησε: «Αποφασίσαμε ότι ο αρχιεπίσκοπος έχει το δικαίωμα να μνημονευσεί, πράγμα που σημαίνει ότι θα το κάνει».
Ευχαριστίες Επιφάνιου
Με την πρώτη δημοσιοποίηση της είδησης για την απόφαση και πριν την επίσημη ανακοίνωση ο Επιφάνιος εξέδωσε -λες και την είχε έτοιμη- ανακοίνωση ευχαριστιών.
“Είμαι ευγνώμων στον αδελφό μου εν Χριστώ στον Μακαριώτατο Ιερώνυμο, στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδας, Πρόεδρο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και τους Αδελφούς Ιεράρχες της Συνόδου της Ιεραρχίας, για την σημερινή απόφαση να υποστηρίξουν και να ακολουθήσουν τις κανονικές και ιστορικές αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ανοίγοντας τη δυνατότητα πλήρους κοινωνίας μεταξύ των δύο Τοπικών Αυτοκέφαλων Εκκλησιών μας σε όλες τις σφαίρες.
Οι ιστορίες των δύο αρχαίων εθνών μας, Ελλάδας και Ουκρανίας, περιλαμβάνουν πολλές κοινές σελίδες φιλίας και συνεργασίας. Η καθιέρωση της πλήρους ευχαριστιακής ενότητας και των επίσημων σχέσεων μεταξύ των τοπικών εκκλησιών της Ελλάδας και της Ουκρανίας είναι μια νέα σελίδα που θα αποτελεί δέσμευση για πάντα στην ιστορία μας και στις καρδιές μας.
Ελπίζω ότι στο εγγύς μέλλον να έχω την ευχαρίστηση να επισκεφθώ την Αθήνα, που είναι κοντά στην καρδιά μου, και να μεταφέρω προσωπικά τα αισθήματα αγάπης και σεβασμού προς τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, τους αδελφούς Ιεράρχες και ολόκληρη την Εκκλησία της Ελλάδας”.
Η εισήγηση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Ιερώνυμου
Ακολουθεί η ανακοίνωση της Ιεραρχίας :
Συνήλθε σήμερα, Σάββατο, 12 Οκτωβρίου 2019, εκτάκτως, η Ιερά Συνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην Αίθουσα Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας.
Προ της Συνεδρίας ετελέσθη Θεία Λειτουργία στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Πετράκη.
Περί την 9η πρωινή, στη μεγάλη Αίθουσα των Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου, ετελέσθη η Ακολουθία για την έναρξη των εργασιών της Ιεράς Συνόδου. Αναγνωσθέντος του Καταλόγου των συμμετεχόντων Ιεραρχών, διεπιστώθη απαρτία.
Ακολούθως συνεκροτήθη η Επιτροπή Τύπου, αποτελουμένη από τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεο, Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας, Μήλου, Δήλου και Μυκόνου κ. Δωρόθεο και Πατρών κ. Χρυσόστομο.
Σύμφωνα με την Ημερησία Διάταξη, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος ανέπτυξε την Εισήγησή του, με τίτλο: «Αυτοκεφαλία Εκκλησίας Ουκρανίας».
Στον Πρόλογο της Εισηγήσεως, ο Μακαριώτατος ανέφερε ότι η Δ.Ι.Σ. ασχολήθηκε εντατικά σε αρκετές Συνεδρίες της με το θέμα αυτό, το οποίο και παρέπεμψε στις αρμόδιες Συνοδικές Επιτροπές, επί των Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων και επί των Διορθοδόξων και των Διαχριστιανικών Σχέσεων, ώστε από κοινού να εισηγηθούν δεόντως προς την Ιερά Σύνοδο.
Την 13η Αυγούστου ε.έ. οι εν λόγω Επιτροπές κατέθεσαν στην Αρχιγραμματεία το Κοινό Πόρισμα και το Εισηγητικό Σημείωμα υπό τον τίτλο: «Το ζήτημα της κανονικής δικαιοδοσίας στην Ιερά Μητρόπολη Κιέβου». Το Πόρισμα των Επιτροπών, κατόπιν αναφοράς πέντε βασικών θέσεων εξ επόψεως νομοκανονικής, κατέληξε στο εξής: «Κατόπιν των ανωτέρω θεωρήσαντες το θέμα της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας εξ επόψεως κανονικής, ου μην αλλά και νομικής, ευσεβάστως εισηγούμεθα ότι ουδέν το κωλύον την αναγνώρισιν του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας και την απόλυτον εναρμόνισιν και συμπόρευσιν της Εκκλησίας της Ελλάδος μετά του Οικουμενικού Πατριαρχείου».
Ακολούθως, ο Μακαριώτατος έκανε σύντομη αναφορά στον συνοδικό θεσμό και την διοικητική οργάνωση της Εκκλησίας, καθώς και στον θεσμό της Αυτοκεφαλίας. Σημείωσε δε ότι η Εκκλησία της Ουκρανίας παρέμενε πάντοτε στην κανονική εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο παραιτήθηκε εκ της κανονικής του δικαιοδοσίας, για να ενταχθεί στην κοινωνία των αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, πράξη την οποία το Πατριαρχείο Μόσχας αποδοκιμάζει ως αντικανονική, σαν να ανήκε κανονικώς σε αυτό.
Τέλος, αφού χαρακτήρισε την ανακήρυξη της εκκλησιαστικής Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας ιδιαιτέρως επωφελή για την Ορθόδοξη Εκκλησία και πολύτιμη για την ενίσχυση των σχέσεων των δύο αδελφών αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, της Μεγάλης Ρωσίας και της Ουκρανίας, εισηγήθηκε «την αναγνώρισιν υπό της ημετέρας Εκκλησίας της Αυτοκεφαλίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της ανεξαρτήτου Δημοκρατίας της Ουκρανίας».
Επηκολούθησε εποικοδομητικός διάλογος και τοποθετήσεις πολλών Σεβασμιωτάτων Ιεραρχών και η Ιεραρχία απεφάσισε όπως αποδεχθεί την απόφαση της παρελθούσης Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και την εισήγηση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, ήτοι αναγνωρίζει «το κανονικό δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την παραχώρηση του Αυτοκεφάλου, καθώς και το προνόμιο του Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ελλάδος να χειρισθή περαιτέρω το ζήτημα της αναγνωρίσεως της Εκκλησίας της Ουκρανίας», ενώ επτά Μητροπολίτες εζήτησαν την αναβολή λήψης Αποφάσεως.
