Συναγερμός έχει σημάνει στην Αθήνα για το έκτακτο υπουργικό συμβούλιο που συγκάλεσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρ.Τ. Ερντογάν μετά την ακύρωση των προεκλογικών ομιλιών στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό αποτελεί μια πολύ σημαντική εξέλιξη καθώς η ατζέντα, πέραν των S-400 και F-35, αφορά τις εξελίξεις και τη στρατηγική της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Α.Μεσόγειο.
Ενώ η Άγκυρα έχει κλιμακώσει κατακόρυφα το τελευταίο διάστημα και τα εντάλματα σύλληψης του πληρώματος του "Φατίχ" έχουν τεθεί σε ισχύ, αναμένεται ο τρέχων μήνας να σηματοδοτήσει τις εξελίξεις ολόκληρου του καλοκαιριού, με την Τουρκία να είναια ποφασισμένη να εξωτερικεύση την εσωτερική κρίση σε Ελλάδα και Κύπρο.
Σήμερα αναμένεται να συνεδριάσει το υπουργικό συμβούλιο υπό την προεδρία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προκειμένου να εξετάσει την κρίση που έχει προκύψει με τις ΗΠΑ για την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400, τον αποκλεισμό των Τούρκων πιλότων από την εκπαίδευση στα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 αλλά και τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο με τα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε η Λευκωσία για τα πληρώματα των σκαφών που λαμβάνουν μέρος στις τουρκικές γεωτρήσεις.
Χθες το βράδυ ο Τούρκος πρόεδρος ακύρωσε αιφνιδιαστικά και τις 39 προεκλογικές συγκεντρώσεις που είχε προγραμματίσει στην Κωνσταντινούπολη ενόψει των επαναληπτικών εκλογών για τον δήμο στις 23 Ιουνίου. Η είδηση εξέπληξε πολλούς εντός Τουρκίας, καθώς ο Ερντογάν είχε πάρει όλο το προεκλογικό παιχνίδι πάνω του. Το στοίχημα του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης για την νίκη στην Κωνσταντινούπολη είναι μεγάλο και δεν αποκλείεται θα κρίνει τα επόμενα βήμα του Τούρκου προέδρου.
«Υπάρχει μία προσπάθεια δραματοποίησης της κατάστασης που ούτως ή άλλως είναι εξαιρετικά σοβαρή για τον Ερντογάν και για την Τουρκία. Κατά δεύτερον ο λόγος του είναι αρκετά τοξικός και θεωρώ ότι ενδεχομένως έχει φτάσει σε ένα σημείο που πιστεύει πλέον ότι δεν είναι ο ίδιος το ισχυρό ‘’χαρτί’’ που θα δώσει τη νίκη, την ώθηση που απαιτείται προς τον Γιλντιρίμ. Θα μπορούσε κανείς να το σκεφτεί και λίγο πιο πονηρά και να πει ότι αν και εφόσον χαθεί η Κωνσταντινούπολη πράγμα το οποίο θα έχει οδυνηρές συνέπειες για τον Ερντογάν για μία σειρά λόγων», είπε στον ΣΚΑΪ ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων ΙΔΙΣ, Κωνσταντίνος Φίλης.
Εξετάζονται αντίποινα για την Κύπρο
Στο υπουργικό συμβούλιο αναμένεται να εξεταστεί η κίνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκδώσει εντάλματα σύλληψης για τα πληρώματα των σκαφών στις τουρκικές γεωτρήσεις. Η είδηση των ενταλμάτων προκάλεσε σοβαρή ενόχληση στην Άγκυρα αλλά και τα Κατεχόμενα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή» της Κύπρου, η Τουρκία αλλά και τα Κατεχόμενα εξετάζουν να προχωρήσουν σε μέτρα αντίποινα με στόχο να πλήξουν τα κυπριακά συμφέροντα στο ενεργειακό πεδίο.
Καλά ενημερωμένες πηγές τονίζουν στην «Καθημερινή» της Κύπρου ότι η τουρκική πλευρά είναι αποφασισμένη να απαντήσει με παρόμοιο τρόπο στην «προκλητικότητα» και ένα από αυτά τα μέτρα θα μπορούσε να ήταν η έκδοση ενταλμάτων για τα πληρώματα ξένων εταιριών που δραστηριοποιούνται για λογαριασμό της Κύπρου ή ο περιορισμός ή ακόμη και η διακοπή των εργασιών ξένων εταιριών που εμπλέκονται στη διένεξη της ΑΟΖ στα τουρκικά εδάφη.
Κρίσιμες επαφές με τις ΗΠΑ
Το δεύτερο κρίσιμο θέμα στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο αναμένεται να είναι η κρίση στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν προαναγγείλει κυρώσεις σε περίπτωση που η Άγκυρα προχωρήσει με την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400.
Ο υπηρεσιακός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πάτρικ Σάναχαν ανήγγειλε χθες ότι θα συζητήσει σήμερα με τον υπουργό Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, από τον οποίο αναμένει ενημέρωση για την προγραμματιζόμενη απόκτηση του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής και αντιαεροπορικής άμυνας S-400.
«Θα έχω μια τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον υπουργό Ακάρ, ώστε να ενημερώσουμε ο ένας τον άλλο», είπε ο Σάναχαν. «Ελπίζω ότι θα ανταλλάξουμε απόψεις και ενημέρωση για την πρόοδο που έχουμε σημειώσει», πρόσθεσε.
Την Παρασκευή, ο Σάναχαν με επίσημη επιστολή στον Ακάρ διεμήνυσε ότι η Τουρκία δεν θα επιτραπεί να παραλάβει τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 που έχει παραγγείλει εάν προχωρήσει στην απόκτηση του συστήματος S-400. Συμπλήρωσε ότι το Πεντάγωνο σκοπεύει να τερματίσει την εκπαίδευση των τούρκων χειριστών στα F-35 την 31η Ιουλίου εάν η Άγκυρα ολοκληρώσει την αγορά του ρωσικού συστήματος.
Ο Σάναχαν διευκρίνισε χθες ότι το Πεντάγωνο δεν ανέστειλε την εκπαίδευση των συντηρητών. Νωρίτερα χθες, ένα στέλεχος του Κρεμλίνου, ο Γιούρι Ουσακόφ, τόνισε ότι η Μόσχα σκοπεύει να παραδώσει τις συστοιχίες των S-400 στην Άγκυρα εντός Ιουλίου, όπως έχει προγραμματιστεί.
Παράλληλα ο Ισμαήλ Ντεμίρ, Τούρκος υφυπουργός αρμόδιος για την αμυντική βιομηχανία, διαμαρτυρήθηκε τη Δευτέρα διότι οι ΗΠΑ δεν ανταποκρίθηκαν στην πρόταση της Τουρκίας να δημιουργηθεί κοινή ομάδα εργασίας για να διευθετηθούν οι διαφωνίες των δύο πλευρών για την απόκτηση των S-400.
Η Ουάσινγκτον ανέστειλε την εκπαίδευση των τούρκων χειριστών στην Αεροπορική Βάση Λουκ.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch προειδοποίησε την Τρίτη ότι τυχόν κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία θα είχαν «σημαντικές συνέπειες» για την τουρκική λίρα, η συναλλαγματική ισοτιμία της οποίας υποχωρεί ξανά από τον Μάρτιο, εν μέρει εξαιτίας των δημόσιων αντεγκλήσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας για την απόκτηση του ρωσικού συστήματος.
Αν η Τουρκία, που συμμετέχει στο πρόγραμμα κατασκευής των F-35, εξοβελιστεί από αυτό, θα πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά πλήγματα στη σχέση των δύο χωρών, συμμάχων στο NATO, στη σύγχρονη ιστορία, επισημαίνουν ειδικοί. Η επανερχόμενη ένταση στη διμερή σχέση έχει κι άλλες αφορμές, πέραν των εξοπλιστικών προγραμμάτων: τη διαφορετική προσέγγιση των δύο πλευρών ως προς τη Συρία, τις κυρώσεις στο Ιράν, τη φυλάκιση μελών του προσωπικού αμερικανικών προξενείων από τις τουρκικές αρχές και άλλα ζητήματα.
