Πριν μερικά χρόνια ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν μία μη ιάσιμη ασθένεια ιδιαίτερα όταν βρισκόταν σε προχωρημένα στάδια. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει.
Γράφει η Έλενα Λινάρδου*
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μια παγκόσμια επιδημία, καθώς όχι μόνο είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στους άντρες και η τρίτη συχνότερη στις γυναίκες, αλλά, σήμερα, αναδεικνύεται σε πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως και στα δύο φύλα – ευθύνεται για σχεδόν έναν στους πέντε θανάτους από καρκίνο.
Στη χώρα μας ο καρκίνος του πνεύμονα στερεί τη ζωή σε 7.000 ανθρώπους ετησίως, έχει σταθερά αυξητική τάση που συμπορεύεται με τα υψηλά ποσοστά καπνιστών, καθώς η Ελλάδα είναι πρώτη σε κατανάλωση τσιγάρων και δεύτερη σε κατανάλωση καπνού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρότι η αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα, ειδικά σε προχωρημένα στάδια, είναι δύσκολη, σήμερα, με τις τεράστιες προόδους στην ογκολογική έρευνα, ο καρκίνος του πνεύμονα δεν είναι ανίκητος. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση για πρόληψη, για διακοπή του καπνίσματος αλλά και για τις καινοτόμες θεραπείες είναι πρωταρχικής σημασίας.
Η Ανοσοθεραπεία που είναι η νέα στρατηγική-ορόσημο στην αντιμετώπιση πολλών όγκων, άρχισε πρόσφατα να εφαρμόζεται και στον καρκίνο του πνεύμονα και έχει αλλάξει το τοπίο και τις επιλογές στον αλγόριθμο αντιμετώπισης, προσφέροντας σημαντική ελπίδα για μακρόχρονη επιβίωση σε πολλούς ασθενείς.
Τα τελευταία χρόνια, έχοντας αναγνωρίσει τη δομή και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, έχουμε σχεδιάσει καινοτόμα φάρμακα, αντισώματα που επιτρέπουν την επανενεργοποίηση της άμυνάς μας ενάντια στον καρκίνο, «απελευθερώνοντας» ειδική ανοσολογική απάντηση εναντίον των καρκινικών κυττάρων και δημιουργώντας «ανοσολογική μνήμη», ώστε το θεραπευτικό αποτέλεσμα να έχει μακρόχρονη διάρκεια. Ήδη υπάρχει σημαντική εμπειρία με την Ανοσοθεραπεία στο μελάνωμα, ενώ ανοσοθεραπευτικοί παράγοντες εγκρίθηκαν ή βρίσκονται σε προχωρημένη κλινική ανάπτυξη για καρκίνο του πνεύμονα, καρκίνο κεφαλής-τραχήλου, καρκίνο ουροδόχου κύστης, καρκίνο νεφρού, λεμφώματα και άλλους όγκους.
Σήμερα, για τον καρκίνο του πνεύμονα, μετά από αποτυχία της αρχικής θεραπείας με χημειοθεραπεία, η Ανοσοθεραπεία μπορεί να προσφέρει ανταποκρίσεις, με διάρκεια και βελτίωση της επιβίωσης, με τρία εγκεκριμένα αντισώματα. Επιπλέον, η Ανοσοθεραπεία στην υποομάδα ασθενών με προχωρημένο καρκίνο πνεύμονα, που οι όγκοι τους έχουν υψηλή έκφραση ενός νέου ανοσολογικού βιοδείκτη, του PDL-1, έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να αντικαταστήσει τη χημειοθεραπεία από την πρώτη γραμμή αντιμετώπισης, προσφέροντας σημαντικές και μακρόχρονες ανταποκρίσεις ενώ υπερδιπλασιάζει τη συνολική επιβίωση σε σχέση με την κλασική χημειοθεραπεία.
Μετά από τις σημαντικές αυτές επιτυχίες της Ανοσοθεραπείας ως μονοθεραπείας, η φετινή χρονιά έφερε και τα πρώτα θετικά αποτελέσματα από την εφαρμογή συνδυασμών Ανοσοθεραπείας: με κλασική χημειοθεραπεία, με άλλες ανοσοθεραπείες και με τριπλούς συνδυασμούς με χημειοθεραπεία και βιολογικούς παράγοντες.
Έτσι, στα ετήσια παγκόσμια συνέδρια των αμερικανικών εταιριών Κλινικής Έρευνας και Κλινικής Ογκολογίας αντίστοιχα, ανακοινώθηκαν σημαντικά δεδομένα για μονοθεραπεία και συνδυασμούς Ανοσοθεραπείας στον καρκίνο του πνεύμονα, που έρχονται να αλλάξουν ολοκληρωτικά τον τρόπο με τον οποίο θεραπεύουμε αυτή τη νόσο. Νέοι βιοδείκτες, όπως το φορτίο μεταλλάξεων σε έναν όγκο, μπορούν να αναγνωρίσουν ασθενείς που θα ωφεληθούν σημαντικά μόνο με συνδυασμούς ανοσοθεραπειών, χωρίς καθόλου χημειοθεραπεία. Επιπλέον, όταν συνδυάσουμε όλα τα όπλα, χημειοθεραπεία με Ανοσοθεραπεία, ή ακόμα και με βιολογικούς παράγοντες, μπορούμε να αυξήσουμε σημαντικά τις ανταποκρίσεις και τη συνολική επιβίωση των ασθενών μας, ακόμα και αυτών με νόσο φτωχής πρόγνωσης, και ανεξάρτητα από την έκφραση του βιοδείκτη.
Τέλος, η Ανοσοθεραπεία έρχεται, με εντυπωσιακά αποτελέσματα, να πάρει θέση και σε πιο πρώιμα στάδια του καρκίνου του πνεύμονα, όταν η νόσος είναι μόνο τοπικά προχωρημένη σε αυτούς τους ασθενείς με στάδιο 3, μετά την κλασική χημειο-ακτινοθεραπεία, η προσθήκη της Ανοσοθεραπείας ως θεραπείας συντήρησης τριπλασίασε την επιβίωση χωρίς υποτροπή της νόσου και αύξησε σημαντικά τη συνολική επιβίωση, σύμφωνα με αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν πριν λίγες μέρες στο παγκόσμιο συνέδριο του καρκίνου του πνεύμονα στον Καναδά, και είναι αδιαμφισβήτητα χωρίς προηγούμενο, προσφέροντας μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στην αντιμετώπιση πιο αρχικών σταδίων αυτής της δύσκολης νόσου.
Οι θεραπευτικές στρατηγικές λοιπόν για τους ασθενείς με καρκίνο πνεύμονα είναι σήμερα πολλές, με την Ανοσοθεραπεία να αλλάζει τα θεραπευτικά δεδομένα, να ανοίγει νέους ορίζοντες προσφέροντας είτε μόνη είτε σε συνδυασμούς σημαντικές ελπίδες για καλύτερη επιβίωση σε ασθενείς που μέχρι πρόσφατα είχαν περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές. Καινοτόμοι παράγοντες και συνδυασμοί τους έρχονται να προστεθούν στη θεραπευτική μας φαρέτρα, με νέες εγκρίσεις να αναμένονται σύντομα, κάνοντάς μας αισιόδοξους ότι η μακρόχρονη επιβίωση και για τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα είναι εφικτή!
Το Metropolitan Hospital αποτελεί ένα από τα πρώτα κέντρα στη χώρα μας όπου εφαρμόστηκε η Ανοσοθεραπεία και γενικά και ειδικά για τον καρκίνο του πνεύμονα, από την πρώτη γραμμή θεραπείας. Συγκεκριμένα, πρωτοπορώντας από το 2016, το κέντρο μας έδωσε την ευκαιρία, μέσω της εξειδίκευσης και συμμετοχής σε διεθνή κλινικά προγράμματα, σε σημαντικό αριθμό ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα να έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες και να απολαμβάνουν σημαντική απόκριση της νόσου τους σ’ αυτές και μακρόχρονη και ποιοτική επιβίωση χωρίς χημειοθεραπεία. Σήμερα, συνεχίζουμε να προσφέρουμε την εξειδικευμένη και ήδη σημαντική κλινική μας εμπειρία στην εφαρμογή της Ανοσοθεραπείας και των συνδυασμών της τόσο μέσω εγκεκριμένων στρατηγικών όσο και μέσω προγραμμάτων πρώιμης πρόσβασης και συμμετοχής σε πρωτοποριακές διεθνείς κλινικές μελέτες, ήδη από την πρώτη γραμμή θεραπείας αλλά και σε πιο πρώιμα στάδια της νόσου, προσφέροντας ελπίδα και ουσιαστικά αποτελέσματα σε μια δύσκολη και επώδυνη κατάσταση.
* Η Έλενα Λινάρδου είναι Διευθύντρια Παθολόγος Ογκολόγος στο Θεραπευτήριο Metropolitan.
