Η Ελλάδα απέρριψε ως γνωστόν την πρόταση του ΥΠΕΞ των Σκοπίων για να ενταχθεί τάχιστα στο ΝΑΤΟ ( όπως επιθυμεί η Ουάσιγκτον) υπό τον προσωρινό τίτλο ΠΓΔΜ, αλλά εξέφρασε την καλή θέληση να ξαναρχίσει συνομιλίες σχετικά με τη διαφωνία ονόματος.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς δήλωσε την ελληνική θέση σε συνάντηση στην Αθήνα την Τετάρτη (14 Ιουνίου) με τον ομόλογό του από την γειτονική χώρα Νικόλα Ντιμιτρόφ.
Ο Κοτζιάς τόνισε ότι είναι «ανοιχτός» στην υποστήριξη των φιλοδοξιών των Σκοπίων για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ εφόσον επιλυθεί το θέμα της ονομασίας , με αυτή να είναι η κύρια προϋπόθεση όμως».
«Η Ελλάδα επιθυμεί ολόκληρη η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων να αποτελέσουν μέρος του ευρω-ατλαντικού συστήματος», ανέφερε ο ίδιος.
Ο κ. Κοτζιάς κατηγόρησε την προηγούμενη κυβέρνηση της πΓΔΜ ότι έκανε ένα "μεγάλο λάθος" μετατρέποντας το θέμα του ονόματος "από ένα γεωγραφικό πρόβλημα σε ένα πρόβλημα ταυτότητας" μέσω της εθνικιστικής προπαγάνδας, με την ανέγερση μνημείων που υποστήριζαν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν Σκοπιανός αντί για Έλληνας ήρωας.
«Δεν είμαι άνθρωπος που δίδει σημασία σε αγάλματα και ονόματα. Ωστόσο, πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που έχει βλάψει τις σχέσεις μας », είπε.
Μιλώντας την ίδια μέρα στο EUobserver, ο Μπουζάρ Οσμάνι (αλβανικής καταγωγής υπουργός της ΠΓΔΜ ο οποίος είναι αρμόδιος για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, και του οποίου οι δηλώσεις έχουν εξαιρετική βαρύτητα, δήλωσε:
«Δεν θα υπολογίσω εάν το πρόβλημα [σχετικά με τη διαφωνία ονόματος] είναι περισσότερο δικό μας ή από την άλλη πλευρά ... Υπάρχει επιβάρυνση και για τις δύο πλευρές για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα».
Ο ίδιος τόνισε ότι η πΓΔΜ είναι έτοιμη να αρχίσει τις ενταξιακές συνομιλίες με την ΕΕ μόλις αρθεί το ελληνικό βέτο.
«Εάν είμαστε έτοιμοι να ενταχθούμε στην ΕΕ, η απάντηση είναι ότι δεν είμαστε. Όμως, είμαστε έτοιμοι, εδώ και πολύ καιρό , να αρχίσουμε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις», ανέφερε ο ίδιος.
«Είμαστε μια μικρή, ηπειρωτική και κλειστή χώρα, με μια πολυεθνική σύνθεση που βρίσκεται σε μια γεωπολιτική γραμμή όπου πολλά συμφέροντα είναι διασταυρούμενα. Έχουμε μεγάλο ενδιαφέρον να είμαστε μέρος μιας ισχυρής δομής του ΝΑΤΟ ως εγγυητής της ασφάλειας μας », είπε ο αλβανικής καταγωγής υπουργός.
Η αναφορά του στη γεωπολιτική ερχόταν εν μέσω των αυξανόμενων προσπαθειών της Ρωσίας να αποκαταστήσει την επιρροή της στα Δυτικά Βαλκάνια.
Η Ρωσία κατηγορείται μεταξύ άλλων από το Ηνωμένο Βασίλειο ότι προσπάθησε να οργανώσει ένα πραξικόπημα κατά του ΝΑΤΟ στο Μαυροβούνιο.
Προσπάθησε επίσης να υποθάλψει ένταση στην πΓΔΜ, λέγοντας ότι η στήριξη της ΕΕ στην κυβέρνηση του Ντιμιτρόφ ήταν μια υπόθεση για τη δημιουργία της Μεγάλης Αλβανίας, αναφερόμενη στην ένταξη αλβανικών κομμάτων στη νέα συμμαχία της πΓΔΜ.
Ερωτηθείς από τον EUobserver εάν ανησυχεί για τη ρωσική εμπλοκή, ο σκοπιανός υπουργός Οσμάνι δήλωσε:
"Ο λαός κάθε χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μου, έχει το δικαίωμα να επιλέξει εκεί που θέλει να ανήκει».
«Οι ισχυροί γεωπολιτικοί, ιστορικοί και οικονομικοί δεσμοί μας, από την ανεξαρτησία μας, είναι με τον δυτικό κόσμο και τις ευρω-ατλαντικές δομές. Δεν θα επιτρέψουμε σε καμία χώρα να αντιταχθεί στα στρατηγικά μας συμφέροντα», είπε ο ίδιος.
Το παρασκήνιο όμως εδώ είναι πολύ μεγάλο για την ελληνική διπλωματία.
Οι Αλβανοί που σήμερα συμμετέχουν στην κυβέρνηση Ζάεφ στην ΠΓΔΜ είχαν προτείνει παλαιότερα μέσω δηλώσεων των κομμάτων τους και υπομνήματος στην τότε σκοπιανή κυβέρνηση ως ονομασία της χώρας το όνομα «Δαρδανία» .
Η ονομασία αυτή ανάγεται στους αρχαίους Δαρδάνες που κατοικούσαν στην αρχαιότητα στην περιοχή τους οποίους οι Αλβανοί έχρισαν ως πρόγονους τους.
Επίσης στους χάρτες παλαιότερα οι Γιουγκοσλάβοι αναφερόμενοι στην προ Τίτο εποχή την ονόμαζαν Βαρντάσκα ονομασία που αποτελεί το πραγματικό όνομα αυτής της επαρχίας.
Έχουμε λοιπόν έστω και από σπόντα «συμμάχους» σε αυτό το θέμα και πρέπει να εκμεταλλευτούμε όλες τις παραμέτρους.
Η Ελλάδα έχει μπλοκάρει ωστόσο την ενσωμάτωση των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών για περισσότερο από μια δεκαετία, επειδή το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» συνεπάγεται εδαφική απαίτηση σε μια ολόκληρη ελληνική περιφέρεια που είχε για χιλιάδες χρόνια το όνομα αυτό.
Ο Ντιμιτρόφ, η κυβέρνηση του οποίου ανέλαβε καθήκοντα τον περασμένο μήνα, είχε προτείνει πριν από την συνάντησή του με τον Κοτζιά για να μπορέσει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, την χρήση του προσωρινού ονόματος του ΟΗΕ, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (FYROM).
Στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζεται στο κόμμα ΑΝΕΛ για να παραμείνει στην εξουσία, ενώ στην ΠΓΔΜ το κόμμα της αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE κατηγόρησε τον Ντιμιτρόφ για την πρόταση προς την Ελλάδα με την μομφή της «εσχάτης προδοσίας».
Ο Ντιμιτρόφ δήλωσε στην Αθήνα την Τετάρτη ότι τα εμπόδια για μια λύση τώρα βρίσκονται περισσότερο στην ελληνική πλευρά παρά στην σκοπιανή θέλοντας και αυτός να μας απειλήσει για τα σχέδια της χώρα του.
«Είμαι πεπεισμένος ότι έχετε το πρόβλημα στα χέρια σας και αυτή η δύναμη που διαθέτετε μπορεί να βοηθήσει να ανοίξει ο δρόμος για το κλείσιμο ενός ανοικτού ζητήματος», είπε ο Σκοπιανός ΥΠΕΞ.
Οι δύο άνδρες συμφώνησαν να εφαρμόσουν «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης», όπως η ανταλλαγή φοιτητών, και η διεξαγωγή περαιτέρω συνομιλιών .
Η όποια ελληνική κυβέρνηση διεξάγει όμως αυτές τις συνομιλίες οφείλει να γνωρίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κλείσει με "μπάλωμα" το θέμα της ονομασίας διότι αυτό θα αποτελεί το μεγαλύτερο λάθος στην ελληνική σύγχρονη ιστορία .
