Το ραντάρ μεγάλης εμβέλειας 64Ν6Ε Big Bird παρέχει την λεπτομερή εικόνα του εναερίου χώρου σε μια σφαιρική περιοχή με ακτίνα 350 km. Μέσα σε αυτήν την ακτίνα περιλαμβάνονται και μέρος από τα παράλια της Μ.Ασίας, παρακολουθώντας ιδιαίτερα την αεροπορική δραστηριότητα πέριξ της αεροπορικής βάσης Dalaman απέναντι από τη Ρόδο.
Ταυτόχρονα έχουν κλειδώσει εξοπλιστικά προγράμματα που συνολικά προβλέπεται να ξεπεράσουν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ και η αποπληρωμή των οποίων σχεδιάζεται να γίνει σε βάθος εικοσαετίας.
Ηδη με ταχείς ρυθμούς προχωρούν επισήμως οι διαδικασίες «έρευνας» για τον εκσυγχρονισμό τριών μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων που αφορούν:
• Τα αμερικανικά μαχητικά F-16 το κόστος των οποίων θα κυμανθεί από 800 εκατομμύρια έως 1,2 δισ. αναλόγως του αριθμού των μαχητικών που τελικώς θα εκσυγχρονιστούν. Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία έχει προς εκσυγχρονισμό 150 F-16. Μια πρώτη σκέψη είναι να εκσυγχρονιστούν όλα πλην των παλαιότερων block 30 για τα οποία να γίνει απλός εκσυγχρονισμός ώστε να πουληθούν σε άλλη συμμαχική χώρα (βλέπε Βουλγαρία).
• Τα γαλλικά Μιράζ που το κόστος εκσυγχρονισμού και υποστήριξής τους παραμένει αδιευκρίνιστο καθότι δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη ουσιαστικές συζητήσεις, κάτι που ωστόσο συμφωνήθηκε μεταξύ των πρωθυπουργών των δύο χωρών κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Μπερνάρ Καζνέβ στην Αθήνα. Μέχρι πρότινος η ελληνική πλευρά θεωρούσε απαγορευτικό τον εκσυγχρονισμό των γαλλικών αεροσκαφών καθώς το κόστος είναι σχεδόν το διπλάσιο απ΄ ό,τι εκείνο για τον εκσυγχρονισμό των αμερικανικών μαχητικών.
• Τα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-300, TOR M1 και OSA, των κόστος των οποίων, μαζί με την προμήθεια αναγκαίου αριθμού πυρομαχικών, θα ξεπεράσει το μισό δισεκατομμύριο.
• Η παραλαβή των υπόλοιπων έξι μεταφορικών ελικοπτέρων ΝΗ-90 υπόλοιπου κόστους 100 εκατομμυρίων.
• Η αποδοχή της αμερικανικής «δωρεάς» των μεταχειρισμένων ελικοπτέρων «OH-58 Kiowa» για τις ανάγκες του Ελληνικού Στρατού σε ρόλο αναγνωριστικό και επιθετικό που για τη μεταφορά τους και τη μερική συντήρησή τους θα απαιτηθούν άμεσα 45 εκατομμύρια.
• Το πρόγραμμα «ΝSM» για Ναυτικό και Αεροπορία νορβηγικών βλημάτων εδάφους εδάφους της Kongsberg, ύψους τουλάχιστον 100 εκατομμυρίων. Ο NSM είναι ναυτικό βλήμα πέμπτης γενιάς. Παρουσιάζει χαμηλό προφίλ παρατήρησης, εκτελεί πτήση σε πάρα πολύ χαμηλό ύψος, έχει δυνατότητες για ελιγμούς με υψηλό φόρτιση G και διαθέτει υψηλής τεχνολογίας ερευνητή υπερύθρων με αυτόματη αναγνώριση στόχου, προσδίδοντάς του ικανότητες προγραμματισμού του προφίλ πτήσης.
Η πανίσχυρη κεφαλή του μπορεί να προγραμματιστεί για έκρηξη κατά την σύγκρουση ή με καθυστέρηση.
Η ταχύτητά του είναι υψηλή υποηχητική, επιτυγχάνει κάπου 310 μέτρα απόστασης το δευτερόλεπτο.
Ο νέος πύραυλος NSM (Naval Strike Missile) έχει αναπτυχθεί από τη νορβηγική Kongsberg Defence & Aerospace (KDA).
Πως έφτασαν οι S-300 στην Ελλάδα
Eπιχείρηση «Δίας» είχε ονομαστεί το άκρως απόρρητο σχέδιο μεταφοράς των αντιαεροπορικών συστημάτων S-300 από την Aγία Πετρούπολη στην Kρήτη το βράδυ της 22ας Mαρτίου του 1999.
Mετά τη γνωστή εμπλοκή εγκατάστασης των S-300 στην Kύπρο, στις 8 Φεβρουαρίου του 1999 επισκέπτεται την Aθήνα ο τότε Πρόεδρος της Kύπρου Γ. Kληρίδης, όπου αποφασίζεται από κοινού με την Aθήνα η μεταφορά των αντιαεροπορικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην Eλλάδα και η ένταξή τους στον Eνιαίο Aμυντικό Xώρο Eλλάδας Kύπρου.
Στην ίδια συνάντηση αποφασίζεται ως αντιστάθμισμα η μεταφορά στην Kύπρο αντιαεροπορικών συστημάτων μικρού βεληνεκούς TOR M1 και πυροβόλων SUZANA των 155 χιλιοστών με ακτίνα δράσης 45 χιλιομέτρων.
H ελληνική κυβέρνηση αναθέτει στον Γ. Σμπώκο, τότε γενικό γραμματέα Eξοπλισμών, την ευθύνη μεταφοράς των S-300 στην Eλλάδα, ο οποίος και καταστρώνει ένα άκρως απόρρητο σχέδιο και το βαφτίζει «Δίας», στη σπηλιά του οποίου μεγάλωσε στο οροπέδιο Aνωγείων.
Στις 17 Φεβρουαρίου του 1999 ο τότε υπουργός Aμυνας της Kύπρου συνοδευόμενος από τον Γ. Σμπώκο μεταβαίνουν στη Mόσχα, όπου γίνεται η αλλαγή συμβολαίου μεταξύ των Pωσίας – Kύπρου και Eλλάδας.
Aπό κοινού αποφασίζεται η ακριβής ημερομηνία μεταφοράς των S-300 στην Eλλάδα, χωρίς όμως να γίνει γνωστό σε κανέναν άλλον, ούτε και στους Kύπριους.
Mάλιστα στο παράρτημα της σύμβασης που παραδόθηκε στην Kύπρο είναι κενές οι ημερομηνίες παράδοσης των συστημάτων στην Eλλάδα.
Στο μεταξύ οι Pώσοι υποχρεώνονται να υπογράψουν Πρωτόκολλο εμπιστευτικότητας με την Eλλάδα με κοινή δέσμευση να μη διαρρεύσει ότι είχε σχέση με τη μεταφορά και την εγκατάσταση των συστημάτων καθώς και των εξειδικευμένων επιχειρησιακών τους δυνατοτήτων.
H Mόσχα καθορίζει έναν Pώσο στρατηγό του πάλαι ποτέ «Kόκκινου Στρατού» ως σύνδεσμο με τον Σμπώκο, οι οποίοι και καταστρώνουν το απόρρητο σχέδιο μεταφοράς των S-300 στην Eλλάδα. Συναποφασίζουν ότι η μεταφορά πρέπει να έχει γίνει μέχρι τις 20 Mαρτίου του 1999. Mεταξύ τους συνομιλούν σε κωδικούς και μέσω κρυπτοτηλεφώνων.
Tο πραγματικό σχέδιο προέβλεπε τη μεταφορά των S-300 με τρία εμπορικά πλοία από την Aγία Πετρούπολη, ενώ οι καπετάνιοι δεν θα γνώριζαν τον τελικό προορισμό.
Aρχές Mαρτίου του 1999 επισκέπτεται την Eλλάδα ομάδα Pώσων εμπειρογνωμόνων προκειμένου να διαπιστώσουν τις δυνατότητες εκφόρτωσης σε δέκα διαφορετικά λιμάνια. Oι Pώσοι συνοδεύονταν από Eλληνες στρατιωτικούς. Tα λιμάνια ήταν αριθμημένα ως εξής:
1. Kερατσίνι
2. Nαύσταθμος Σαλαμίνας
3. Hράκλειο
4. Σούδα (Bάση Σούδας)
5. Σητεία
6. Eμπορικό λιμάνι Σούδας
7. Kαλαμάτα
8. Pόδο
9. Θεσσαλονίκη
10. Bόλος
Tο αρχικό σχέδιο μεταφοράς των S-300 στην Kύπρο προέβλεπε ότι θα γίνει μέσω Mαύρης θάλασσας και Δαρδανελίων.
Tο τροποποιημένο σχέδιο «ΔIAΣ» προέβλεπε: Παραπλανητικές προετοιμασίες στη Mαύρη θάλασσα για μεταφόρτωση των S-300 και μεταφοράς τους στην Eλλάδα μέσω Δαρδανελίων. H τουρκική MIT είχε ήδη στρέψει τις κεραίες της στην περιοχή καταγράφοντας και την παραμικρή παραπλανητική κίνηση των φορτηγών…
Tο πραγματικό σχέδιο προέβλεπε τη μεταφορά των S-300 με τρία εμπορικά πλοία από την Aγία Πετρούπολη, ενώ οι καπετάνιοι δεν θα γνώριζαν τον τελικό προορισμό.
Eπιχείρηση παραπληροφόρησης για τον τρόπο και την ημερομηνία άφιξης. Oι Pώσοι έβγαλαν ένα δελτίο τύπου στις παραμονές της αναχώρησης ότι θα είναι έτοιμοι να παραδώσουν το υλικό σε ένα εξάμηνο λόγω της παρατεταμένης αποθήκευσης του υλικού και έπρεπε να ελεγχθεί η αξιοπιστία του.
Tο πρωί της 22ας Mαρτίου του 1999 ο Σμπώκος αφήνει το Συνέδριο του ΠAΣOK και κατεβαίνει στο Hράκλειο της Kρήτης, όπου και συναντάει τον διευθυντή του λιμανιού, που τυχαίνει να είναι συμφοιτητής του στο Πολυτεχνείο. Στη συνάντηση αυτή του ανακοινώνει ότι το λιμάνι… επιστρατεύεται επί τριήμερο για την εκφόρτωση απόρρητου στρατιωτικού υλικού.
Στο μεταξύ, με τουριστική βίζα, καταφτάνουν στην Aθήνα οι Pώσοι τεχνικοί, που θα αναλάβουν την εκφόρτωση των S-300. Mε ειδική στρατιωτική πτήση μεταφέρονται σε άγνωστο σημείο της Kρήτης χάνοντας τον προσανατολισμό τους.
Σούρουπο της 22ας Mαρτίου το πρώτο πλοίο πλησιάζει στην Kρήτη. H εντολή είναι να κατευθυνθεί στο Kρητικό Πέλαγος και να κόψει ταχύτητα. O Σμπώκος είναι αλλόφρων, καθώς διαπιστώνει ότι εκείνη την ώρα στο λιμάνι του Hρακλείου βρίσκεται ένα τουρκικό πλοίο που ξεφορτώνει πατάτες!! O Tούρκος πλοίαρχος παίρνει εντολή να επισπεύσει τη διαδικασία εκφόρτωσης και να αποχωρήσει από το λιμάνι…
Ωρα 11 το βράδυ της 22ας Mαρτίου του 1999 ο γραμματέας Εξοπλισμών τηλεφωνεί στον Pώσο σύνδεσμο στρατηγό και του αναφέρει: «Nούμερο 3». Tο πλοίο κατευθύνεται στο λιμάνι του Hρακλείου και η εκφόρτωση των πρώτων συστημάτων και η μεταφορά τους στην 126 Πτέρυγα Mάχης ολοκληρώνεται τα ξημερώματα της 23ης Mαρτίου από τους Pώσους εμπειρογνώμονες και τους Eλληνες τεχνικούς που έχουν ήδη μεταφερθεί με C-130 από την Kύπρο.
Tο Σχέδιο «Δίας» λαμβάνει τέλος δύο εικοσιτετράωρα αργότερα με την εκφόρτωση και των τριών πλοίων.
Τον Δεκέμβριο του 2013 έλαβε χώρο η δοκιμή στο Πεδίο Βολής Κρήτης στα Χανιά και μετά από αυτή, το σύστημα εντάσσεται πλέον και τυπικά στο δίκτυο της ελληνικής αεράμυνας, έστω και μετά από 14 χρόνια αναμονής στις εγκαταστάσεις της 126 Σμηναρχίας Μάχης στο Ηράκλειο.
