Η Αγία Σοφία αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Κωνσταντινούπολης. Ποιος να το ήξερε ότι ο μαγευτικός ήχος της θα μπορούσε να μεταφερθεί στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ; Τα τελευταία χρόνια, επιστήμονες του διάσημου αμερικανικού πανεπιστημίου προσπαθούν να αναπαράγουν ψηφιακά την εμπειρία της παρουσίας κάποιου μέσα στην Αγία Σοφία, όταν λειτουργούσε πριν αιώνες.
Σε συνεργασία με τη χορωδία Cappella Romana, αναπαρήγαγαν ψηφιακά την ακουστική της εκκλησίας, ψάλλοντας εκκλησιαστικούς ύμνους στην αίθουσα κονσέρτων του πανεπιστημίου, σαν να βρίσκονταν μέσα στην Αγία Σοφία.
Οι προσπάθειές τους εντάσσονται σε πολυετή συνεργασία μεταξύ διαφόρων τμημάτων του Στάνφορντ, που προσπαθεί να απαντήσει σε ένα βασικό ερώτημα: μπορεί η σύγχρονη τεχνολογία να μας βοηθήσει να ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο;
Το σχέδιο «Icons of Sound» εστιάζει στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, χρησιμοποιώντας ηχογραφήσεις μέσα στο χώρο καθώς και άλλη οπτική και ακουστική έρευνα ώστε να εξακριβωθεί η ακουστική του χώρου και να μπορέσει να γίνει αντιγραφή της.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία ώστε να αντιγράψουν την εμπειρία του να βρίσκεται κάποιος μέσα στην Αγία Σοφία – τα σχεδόν 1.500 χρόνια της ύπαρξής της. Ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί την πολιτιστική ιστορία της Κωνσταντινούπολης.
Αν, όμως, η ακουστική του μεγαλειώδους οικοδομήματος έχει μείνει ίδια, είναι πάρα πολλές οι αλλαγές στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που την περιβάλλουν. «Η Αγία Σοφία έχει γίνει αντικείμενο πολιτισμικών συγκρούσεων, επικών διαστάσεων», γράφει ο ερευνητής του ινστιτούτου Smithsonian Φέργκους Μπορντεβιτς.
«Φέρει την κληρονομιά του μεσαιωνικού Χριστιανισμού, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του αναδυόμενου Ισλάμ και της σύγχρονης κοσμικής Τουρκίας».
Εγκαινιάσθηκε, το 537 μ.Χ., από τον Ιουστινιανό πάνω στα ερείπια εκκλησίας που είχε ανεγερθεί το 360 μ.Χ. επί Κωνσταντίνου Α’, αλλά είχε καταστραφεί στη διάρκεια της Στάσης του Νίκα το 532 μ.Χ. Μετά την Άλωση έγινε τζαμί από τους Οθωμανούς και από το 1935 λειτουργεί ως μουσείο, αν και στην Τουρκία υπάρχουν πολλές εθνικιστικές οργανώσεις που ζητούν να γίνει και πάλι τέμενος. Χριστιανικοί ύμνοι έχουν να ακουστούν αιώνες στο εσωτερικό της. Για να αναπαράγουν τον μοναδικό της ήχο, τα μέλη της χορωδίας τραγούδησαν ακούγοντας ταυτόχρονα με ακουστικά τον ήχο στο εσωτερικό της εκκλησίας, γεγονός που όπως παραδέχονται επηρέασε πολύ την απόδοσή τους, τόσο στο τέμπο όσο και στο ισοκράτημα.
Κατόπιν το τραγούδι τους μπήκε στον ίδιο ακουστικό εξομοιωτή που έπαιζε στη διάρκεια της ζωντανής τους εμφάνισης από μεγάφωνα στην αίθουσα – το αποτέλεσμα είναι πως ο ακροατής απολαμβάνει ακριβώς τον ίδιο ήχο που θα άκουγε εάν εκείνος βρισκόταν μέσα στην Αγία Σοφία όπου τραγουδούσε η χορωδία!
Ακούστε την χορωδία Cappella Romana με την ακουστική εξομοίωση σαν να ψάλλει μέσα στην Αγία Σοφία:...
https://youtu.be/rsLgLNgA-_Q
mixanitouxronou.gr
