Σε περιπέτεια εξελίσσεται η συμπλήρωση της νέου τύπου δήλωσης Περιουσιακής Κατάστασης (το γνωστό ως «πόθεν έσχες») που καλούνται να υποβάλουν στην εφορία έως και τις 15 Ιανουαρίου πάνω από 100.000 υπόχρεοι, κυρίως ένστολοι, δημόσιοι υπάλληλοι, ιατροί του ΕΣΥ κ.λπ.
Από φέτος για πρώτη φορά η συμπλήρωση γίνεται ηλεκτρονικά, αλλά αντί αυτό να απαλλάσσει τους πολίτες από ταλαιπωρία, τους υποβάλλει σε νέα καψόνια. Ακόμα και όσοι είναι εξοικειωμένοι να σκανάρουν έγγραφα για να τα αποστείλουν συνημμένα (pdf, txt, doc, docx, xls, xlsx, jpg, png κ.λπ.) θα τα βρουν σκούρα με όσα, σε αντίθεση με το παρελθόν, απαιτεί πλέον το νέο σύστημα να δηλώσουν.
Για παράδειγμα, ακόμα και για αυτοκίνητα ή ακίνητα που εδώ και δεκαετίες έχουν αποκτήσει και τα δήλωναν στο Ε1 και το «πόθεν έσχες» του παρελθόντος, τώρα οι υπόχρεοι θα πρέπει να ψάξουν συμβόλαια και τιμολόγια για να αναγράψουν ξανά την αξία στην οποία τα απέκτησαν, τις πηγές προέλευσης των χρημάτων τους (π.χ. εισοδήματα έτους, αποταμιεύσεις παρελθόντων ετών, κέρδη από λαχεία - παιχνίδια ΟΠΑΠ κ.λπ.), αλλά και πόσα ακριβώς ήταν τα χρήματα από κάθε πηγή! Ενώ δηλαδή τα στοιχεία αυτά είναι ήδη γνωστά στο κράτος και τις ελεγκτικές αρχές (και όταν οι εισαγγελείς που τις επικουρούν ή τις εποπτεύουν μπορούν να έχουν αυτόματη πρόσβαση χωρίς καν την έγκριση του ελεγχόμενου), οι υπόχρεοι πρέπει να κάνουν «ανασκαφές» ή να τρέχουν σε τράπεζες (ενώ πολλές έχουν κλείσει και συγχωνευθεί με άλλες) για να βρουν στοιχεία από παρελθόν και να τα δηλώσουν τώρα.
Για παράδειγμα, αν κάποιος απέκτησε ένα περιουσιακό στοιχείο μετά τον γάμο του, θα πρέπει να θυμάται και να μεταφέρει στη δήλωση τι έδωσε ο ίδιος ή η σύζυγός του από τους μισθούς τους, τι είχαν καθένας πριν από τον γάμο, αν βρήκαν χρήματα από δώρα γάμου ή τι μάζεψαν από κοινού μετά, τι τους έδωσαν οι γονείς τους, τι δάνειο πήραν κ.λπ.
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα όταν θα καλούνται να δικαιολογήσουν τα υπόλοιπα από καταθέσεις που είχαν κατά την 31η Δεκεμβρίου 2015 σε τράπεζες. Στους λογαριασμούς μπορεί να υπήρχαν χρήματα από το 2014 και νωρίτερα και σε αυτά προσθέτονταν τακτικά ή έκτακτα
και άλλα χρήματα (όπως η μισθοδοσία κάθε μήνα, χρήματα που μεταφέρονταν από έναν λογαριασμό του υπόχρεου σε άλλον, πληρωμές από ασφαλιστικά ταμεία ή έκτακτα κέρδη από στοιχηματισμό κ.λπ.), ενώ ταυτόχρονα αφαιρούνταν άλλα έξοδα (π.χ., για πληρωμές λογαριασμών, πιστωτικών καρτών, διάφορες αγορές).
Είναι σχεδόν αδύνατον, λοιπόν, να απαντήσει κανείς στην ερώτηση «πόσα χρήματα από τα υπόλοιπα των λογαριασμών προέρχονται από τρέχοντες μισθούς, πόσα από προηγούμενα χρόνια» κ.λπ.
Φαιδρές καταστάσεις
Ενα απλό παράδειγμα μπορεί να δείξει πόσο φαιδρή είναι η έμπνευση που είχαν οι «εγκέφαλοι» της κυβέρνησης που σχεδίασαν το νέο σύστημα «πόθεν έσχες».
Εστω ότι σε κάποιον υπόχρεο είχε απομείνει στο τέλος του 2015 υπόλοιπο καταθέσεων συνολικά 6.000 ευρώ σε δύο διαφορετικές τράπεζες.
Μέσα στη χρονιά εκείνη οι μισθοί του που μπήκαν στην τράπεζα ήταν 12.000 ευρώ, κέρδισε 350 ευρώ από στοιχηματισμό, πούλησε ένα Ι.Χ. αυτοκίνητο για 1.150 ευρώ, ενώ είχε και άλλα 5.500 ευρώ σε καταθέσεις πριν από το 2015 (31/12/2014). Αρα συνολικά κινήθηκαν στους λογαριασμούς του 19.000 ευρώ, από τα οποία τα 13.500 ήταν πρωτογενείς καταθέσεις που εισήλθαν τη χρονιά εκείνη, ενώ τα 5.500 προϋπήρχαν.
Από την άλλη, έστω ότι το ίδιο άτομο δαπάνησε από τις καταθέσεις του μέσα στο 2015 13.000 ευρώ: 1.500 ευρώ για να πληρώσει φόρους, 1.000 ευρώ σε λογαριασμούς ΔΕΚΟ, 8.500 ευρώ για έξοδα σπιτιού κ.λπ. με πιστωτικές κάρτες, ενώ έκανε ανάληψη και άλλα 2.000 ευρώ για διάφορα έξοδα. Αφού τα υπολογίσει όλα αυτά, θα πρέπει να κρίνει και να αποφασίσει πόσα από τα λεφτά που ξόδεψε κάθε φορά ήταν από χρήματα από τρέχουσα μισθοδοσία, από κέρδη ή εκποίηση περιουσιακού στοιχείου εκείνη τη χρονιά, ή πόσα ήταν από τα έτοιμα που είχε ήδη από το 2014. Μόνο έτσι θα μπορέσει να απαντήσει στο τέλος πόσα χρήματα του απέμειναν το 2015 από κάθε πηγή ξεχωριστά!
