550 ναοί έχουν γίνει στρατώνες, μουσεία, τζαμιά, ακόμα και ιδιωτικές γκαλερί
Βουβές, πληγωμένες, ερειπωμένες οι εκκλησίες στα κατεχόμενα. Από τη μια άκρη της Κύπρου στην άλλη, βλέπεις την ολοκληρωτική καταστροφή. 550 εκκλησίες στα κατεχόμενα είχε αποκαλύψει η σχετικά πρόσφατη μελέτη της Ιεράς Μονής Κύκκου. Κι όσες εκκλησίες δεν είναι σήμερα ετοιμόρροπες και δεν έχουν μετατραπεί σε στάβλους, εστιατόρια, περιστερώνες ή ακόμα και σε χοροδιδασκαλεία, έχουν γίνει στρατώνες ή μουσεία ή τζαμιά ή ακόμα και ιδιωτικές γκαλερί.
Από το Συριανοχώρι και τη Μύρτου, στο Λευκόνοικο, την Αγκαστίνα, την Κώμη. Εκκλησίες λεηλατημένες, άδεια καμπαναριά, ακαθαρσίες πουλιών και ζώων παντού. Μια καταστροφή που σου τρώει την ψυχή. Κάποιες εκκλησίες τις φτιάχνουν τώρα μέσω του προγράμματος της Τεχνικής Επιτροπής για την πολιτιστική κληρονομιά. Ακόμα κι έτσι όμως, οι πληγές δεν πρόκειται να κλείσουν ποτέ.
Επιδιορθώθηκε η εκκλησία του Αγίου Θεράποντος στην Αγκαστίνα. Οι πόρτες πλέον είναι κλειστές και οι κατσίκες και τα πρόβατα βρίσκονται πίσω από την περίφραξη. Το κοιμητήριο όμως έξω από το εκκλησάκι βρίσκεται εκεί και σε πληγώνει. Σπασμένοι σταυροί, ανοιγμένες οι πλάκες. Τι φταίνε οι νεκροί και τους ταλαιπωρούν;
Η εκκλησία του Αγ. Θεράποντος στην Αγκαστίνα
Μια ανάσα από την εκκλησία, που μετρά τουλάχιστον δυο αιώνες ζωής, μια μάντρα, ακαθαρσίες των ζώων και μέχρι πριν από μερικά χρόνια ο ναός ήταν αχυρώνας.
Στις 14 Οκτωβρίου γιόρταζαν στον Άγιο Θεράποντα οι κάτοικοι της Αγκαστίνας πριν από την τουρκική εισβολή. Σήμερα… σήμερα, ο Άγιος τους είναι εκεί και τους περιμένει. Το εκκλησάκι, που έχει κτιστεί περί τα τέλη του 17ου αιώνα, δυστυχώς έχει καταστραφεί από τους Τούρκους, δείγμα της πολιτισμικής τους κουλτούρας μάλλον κι αυτό...
Δεν έχει τελειωμό η καταστροφή των εκκλησιών στην κατεχόμενη γη. Στο Λευκόνοικο, η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ έστεκε επιβλητική και οι κάτοικοι της κοινότητας είχαν για καμάρι τους το εξαίρετο ξυλόγλυπτο τέμπλο με τις παλιές βυζαντινές εικόνες. Έρημη και άδεια σήμερα η εκκλησία.
Κάποια κομμάτια από τη μεγαλοπρεπή τοιχογραφία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι ακόμα στη θέση τους. Τα περιστέρια έκαναν σπίτι τους τον τρούλο του ναού και η αγία τράπεζα στο πάτωμα κρυμμένη κάτω από σωρούς περιττώματα ζώων και πουλιών.
Θα τη φτιάξουν αυτή την εκκλησία. Ήδη αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία προσφορών για την αναστήλωσή της. Το τέμπλο όμως δεν θα είναι ποτέ το ίδιο ξανά, ούτε ο αρχάγγελος Μιχαήλ θα στέκει επιβλητικός στον τοίχο. Ας είναι...
Αποκαταστάθηκε η εκκλησία Αγ. Νικολάου στο Συριανοχώρι
Στο πρόγραμμα αποκατάστασης περιλαμβάνεται και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Συριανοχώρι της περιοχής Μόρφου.
Η εκκλησία, εκτιμάται ότι κτίστηκε κατά τη μεσαιωνική περίοδο και επεκτάθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Μετά την τουρκική εισβολή ο ναός χρησιμοποιήθηκε ως τέμενος, αλλά πριν από λίγα χρόνια εγκαταλείφθηκε αφού κατέστη ετοιμόρροπος με ρωγμές στις αψίδες, την οροφή, τους τοίχους, τον θόλο και το γείσο.
Κατά τις εργασίες αποκατάστασης, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν εξ ολοκλήρου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, βρέθηκαν μόνο τμήματα της ξυλόγλυπτης Αγίας Τράπεζας που συντηρήθηκε και τοποθετήθηκε και πάλι στο Ιερό Βήμα, καθώς και η μαρμάρινη επιγραφή των εγκαινίων του ναού. Πριν από τέσσερα χρόνια οι Τουρκοκύπριοι παρέδωσαν στον Μητροπολίτη Μόρφου μία εικόνα του Αγίου Βασιλείου που ανήκε στον ναό και εντοπίστηκε πεταμένη μέσα σε χωράφια.
Συλήθηκε ο ναός του Αγ. Αυξεντίου στην Κώμη Κεπήρ
Στους 300 διωγμένους από τους Άραβες στην Παλαιστίνη «αλαμάνους» αγίους της Κύπρου περιλαμβάνεται και ο Άγιος Αυξέντιος, ο πολιούχος άγιος της Κώμης Κεπήρ.
Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν αξιωματούχος στον στρατό. Αποφάσισε, όμως, να εγκαταλείψει τον στρατό και να αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στον Θεό. Όταν έφθασε στην Κύπρο, κατευθύνθηκε προς την περιοχή της Καρπασίας κάπου μεταξύ των χωριών Κώμη και Επτακώμη. Εντόπισε το σπήλαιό του και συνέχισε τον πνευματικό του αγώνα.
Όταν οι χριστιανοί της γύρω περιοχής πληροφορήθηκαν την κοίμηση του Αγίου μαζεύτηκαν να τον κηδέψουν στο μέρος όπου ασκήτεψε. Λίγο αργότερα, όμως, πιστοί που επισκέπτονταν τον τάφο του Αγίου, αντιλήφθησαν με έκπληξη ότι το μέρος ευωδίαζε θαυματουργά.
Ο ναός του Αγ. Αυξεντίου στην Κώμη Κεπήρ
Όπως λέει η παράδοση, όταν οι κάτοικοι των δύο χωριών Κώμη και Επτακώμη, πληροφορήθηκαν αυτό το θαυμαστό γεγονός, θέλησαν να μεταφέρουν το τίμιο λείψανο ο καθένας στο δικό τους χωριό με σκοπό να κτίσουν εκκλησία προς τιμήν του Αγίου.
Αυτό φυσικό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν εντάσεις και καβγάδες μεταξύ των πιστών των δύο χωριών, οι οποίοι τελικά αποφάσισαν ότι θα αφήσουν τον ίδιο τον Άγιο να τους «δείξει» τον δρόμο. Τοποθέτησαν το λείψανό του σε ένα κάρο το οποίο θα έσερναν δύο βόδια, ένα από την Κώμη Κεπήρ και ένα από την Επτακώμη. Ύστερα άφησαν τα ζώα ελεύθερα για να τραβήξουν τον δρόμο που ήθελαν. Το κάρο με το άγιο λείψανο κατευθύνθηκε προς την Κώμη Κεπήρ, στην οποία και σταμάτησε.
Εκεί που σταμάτησε οι κάτοικοι ανήγειραν την Εκκλησία. Ο ναός του Αγίου Αυξεντίου είναι πολύ παλιός και είναι γνωστό ότι είχε ανακαινισθεί το 1859. Μέχρι το 1974 φυλάσσονταν στον ναό δύο τεμάχια της κάρας του Αγίου σε αργυρή λειψανοθήκη.
Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 η εκκλησία του Αγίου Αυξεντίου αφού πρώτα συλήθηκε και λεηλατήθηκε από τους Τούρκους, παρέμεινε χωρίς καμία συντήρηση μέχρι τη στιγμή που ο ναός ανακαινίστηκε και αναστηλώθηκε μέσα στα πλαίσια του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών - Συνεταιρισμός για το Μέλλον.
Γράφει: Μαριλένα Παναγή
Φωτογραφίες: Γιάννης Νησιώτης
philenews.com
