Γράφει ο Χρήστος Βαλκάνιος
Η συμμετοχή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο με το πρόσχημα του περιορισμού των μεταναστευτικών ροών, έχει πλέον περάσει στην ιστορία καθώς και ο πλέον αφελής έχει αντιληφθεί ότι αυτός δεν ήταν ο κύριος ρόλος της παρουσίας του, αλλά η αφορμή ώστε Τουρκία και Ελλάδα από κοινού να το προσκαλέσουν. Η Ελληνική Κυβέρνηση κάτω από την πίεση των μεταναστευτικών ροών και το αδιέξοδο που είχε βρεθεί, το είδε σαν σανίδα σωτηρίας προκειμένου να διαμοιράσει τις μεγάλες ευθύνες της. Οπότε χωρίς καμία σχεδόν πίεση ''τσίμπησε το τυρί'', πέφτοντας σε μια παγίδα που είναι άγνωστο πότε θα μπορέσει να βγει. Από την άλλη η Τουρκία αφού έφερε το ΝΑΤΟ, στη συνέχεια έδειξε τις πραγματικές προθέσεις της, αφενός θέλησε μέσω αυτού να παίξει το παιχνίδι των προκλήσεων και αμφισβητήσεων εκμεταλλευόμενη την βέβαιη ανοχή του και την ουδέτερη σχεδίαση των αποστολών του, όπως για παράδειγμα ο μη ελλιμενισμός των πλοίων σε νησιά του ανατολικού Αιγαίου ή η αποφυγή ανάθεσης αποστολών σε περιοχές που αμφισβητούν οι Τούρκοι, με σκοπό αυτό στη συνέχεια να μπορεί να το χρησιμοποιήσει σαν μια de facto κατάσταση, αφετέρου τώρα μπλοφάρει ζητώντας να φύγει το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο, εκμεταλλευόμενη την διαφαινόμενη άρνηση της Ελλάδας και της συμμαχίας για κάτι τέτοιο, προκειμένου να ζητήσει ανταλλάγματα και να συνεχίσει με τακτική εκβιασμών. Τι ανταλλάγματα μπορεί να ζητήσει δεν είναι κάτι δύσκολο να φανταστούμε, σίγουρα θα λέγαμε ότι θα θελήσει να φέρει τα τουρκικά πλοία μέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα, είτε με περιπολίες σε περιοχές που αμφισβητεί είτε με περιπτώσεις έρευνας διάσωσης πάλι σε παρόμοιες περιοχές. Ταυτόχρονα μπορεί να το συνδυάσει με απαιτήσεις της στο συριακό μέτωπο, θέτοντας εμπόδια στα όποια σχέδια της διεθνούς κοινότητας για αναγνώριση Κουρδικού κράτους.
Έτσι, η Τουρκία έθεσε και πάλι στο τραπέζι των συζητήσεων στο ΝΑΤΟ τη διακοπή της δράσης της Συμμαχίας στο Αιγαίο. Το αίτημα του υπουργού Άμυνας της Τουρκίας στην έδρα της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες ήταν προφορικό, δεν κατατέθηκε επισήμως, βρήκε όμως την αντίθετη γνώμη των υπόλοιπων 27 συμμάχων, καθώς για να ληφθεί μια τέτοια απόφαση θα έπρεπε να υπάρχει ομοφωνία. Πηγές από το ΝΑΤΟ έλεγαν ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί αυτό το αίτημα ως διαπραγματευτικό χαρτί, προκειμένου να ζητήσει ενδεχομένως κάτι άλλο σε επόμενη επιχείρηση του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο. Πρόσθεταν ακόμη ότι υπάρχει δυσφορία για τη γενικότερη στάση της Τουρκίας, διότι εξαιτίας των προσκομμάτων που θέτει δεν μπορεί να αναπτυχθεί πλήρως η δράση του ΝΑΤΟ σε όλο το Αιγαίο. Το ΝΑΤΟ έχει μάλιστα στον σχεδιασμό του να παραμείνει για πολλά χρόνια ακόμη στην περιοχή, καθώς είναι σε θέση να αποτρέψει και ένα θερμό επεισόδιο Ελλάδας-Τουρκίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Άγκυρα εκφράζει την αντίθεση της στη συνέχιση της επιχείρησης, καθώς από την πρώτη στιγμή θεωρούσε ότι δεν εκπληρώνει τον σκοπό της, αφού υπάρχει περιορισμός των τουρκικών πλοίων στα τουρκικά χωρικά ύδατα και των ελληνικών πλοίων στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Απάντηση στο αίτημα της Τουρκίας να σταματήσει η δράση της επιχείρησης έδωσαν εμμέσως οι Αμερικανοί, καθώς ανακοίνωσαν ποιο πλοίο θα συμμετάσχει στη νατοϊκή δύναμη.
Θεωρούμε ότι σε όλα αυτά δυστυχώς η Ελλάδα μέχρι τώρα παίζει το ρόλο κομπάρσου. Αν θέλει να διεκδικήσει τα εθνικά της συμφέροντα και να σταθεί εμπόδιο σε όλο αυτό τον τουρκικό τακτικισμό, είναι μεγάλη ευκαιρία να ζητήσει και η ίδια την απομάκρυνση του ΝΑΤΟ από το Αιγαίο, ώστε να πετύχει έτσι τουλάχιστον τρία πράγματα. Το ένα είναι η ακύρωση όποιων σχεδίων της Τουρκίας για αμφισβητήσεις καθόσον θα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η Ελλάδα από την Συμμαχία ώστε να μην δημιουργούνται εκατέρωθεν προβλήματα. Το δεύτερο θα στρέφεται στην ικανοποίηση του Ρωσικού παράγοντα που θα δει θετικά μια τέτοια εξέλιξη, αποκομίζοντας πολλαπλά οφέλη ευρύτερα για συνεργασία και εμπιστοσύνη. Και τρίτο και κυριότερο αποτελεί η δημιουργία συνθηκών να απαιτήσει υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ τόσο τα χωρικά ύδατα των 12 νμ, όσο και την αναγνώριση της Ελληνικής ΑΟΖ.
Χρήστος Καλογερόπουλος – Βαλκάνιος
Στρατηγικός Αναλυτής
Εξειδικευμένος σε Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας
στη ΝΑ Μεσόγειο
