KYΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
Ο ΠΟΝΟΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΜΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
1. Ἡ σημερινή ἡμέρα 29 Μαΐου, ἀδελφοί μου χριστιανοί, μιλάει πολύ πονετικά στήν καρδιά ἡμῶν τῶν Ἑλλήνων. Γιατί τέτοια μέρα, 29 Μαΐου 1453, ἡμέρα Τρίτη, ἔπεσε ἡ Κωνσταντινούπολη, ἡ πρωτεύουσα τοῦ Βυζαντίου, στά χέρια τῶν Τούρκων. Οἱ χιλιάδες Μουσουλμάνοι στρατιῶτες, μεθυσμένοι ἀπό τόν θρίαμβο τῆς νίκης, δέν εἶχαν κανένα φραγμό στίς βιαιοπραγίες τους πρός τήν κατακτηθεῖσα πόλη. Δέν σεβάστηκαν καί δέν λυπήθηκαν κανένα. Οὔτε μικρά παιδιά, οὔτε γυναῖκες, οὔτε ἱερεῖς, οὔτε μοναχούς καί μοναχές. Πέρναγαν ἀπό τό στόμα τοῦ μαχαιριοῦ ὅσους ἔβρισκαν μπροστά τους. Οἱ σκηνές πού συνέβηκαν ἦταν οἱ χειρότερες στήν ἀνθρώπινη ἱστορία. Ἔγινε ὅ,τι τό χειρότερο μπορεῖ νά φανταστεῖ κανείς. Μέ βίαιο καί μέ ὠμό τρόπο ἔπαιρναν τά τρυφερά παιδιά ἀπό τά χέρια τῶν μανάδων τους καί τά ἔσφαζαν. Καί ἀφοῦ κουράστηκαν νά σφάζουν, τότε, μοιρασμένοι σέ συμμορίες, ἔμπαιναν στά σπίτια τῶν ἀρχόντων, ἀλλά καί ὅλων τά σπίτια, γιά νά ἁρπάξουν καί γιά νά κατακλέψουν. Τό χειρότερο ὅμως ἦταν ἡ βεβήλωση πού ἔκαναν στούς ἱερούς Ναούς καί σ᾽ αὐτό τό θαῦμα τῶν αἰώνων, τόν περίφημο Ναό τῆς Ἁγιᾶς Σοφιᾶς. Ποδοπατοῦσαν τίς εἰκόνες της καί τά ἅγια Λείψανά της, ἔπαιρναν τά ἅγια Ποτήρια καί τά διαπόμπευαν καί τά χρησιμοποιοῦσαν γιά νά μεθᾶνε, ξέσχιζαν καί ἔκαιγαν ἱερά βιβλία, φόραγαν ἐμπαικτικά τά ἄμφια τῶν ἱερέων καί γενικά ἔκαναν τά χειρότερα αἴσχη αὐτοί οἱ πρόδρομοι τοῦ Ἀντιχρίστου. Κατά μία πληροφορία κάποιου χρονογράφου οἱ Τοῦρκοι ἐγκατέστησαν πόρνες στήν Ἁγία Σοφία καί ἔφτιαξαν στάβλους γιά τά ἄλογά τους. Μία φρικαλέα καί αἱματοβαμμένη ἔρημος κατάντησε μέσα σέ τρεῖς μέρες ἡ ἄλλοτε τεράστια καί πλούσια καί ἔνδοξη βασιλεύουσα πόλη. Μέσα σέ ἐλάχιστο χρόνο ὅλοι οἱ κάτοικοι ἤ σφάχτηκαν ἤ πουλήθηκαν σέ μακρυνούς τόπους ἤ τούς μετέφεραν στήν Ἀσία.
2. Εἶναι σημαντικό ὅμως νά ποῦμε καί τό ἑξῆς παρακάτω: Τήν ὥρα πού οἱ Τοῦρκοι μπῆκαν στήν Ἁγιά Σοφιά γιά νά τήν μιάνουν καί νά τήν καταστρέψουν, ἦταν σ᾽ αὐτήν πάρα πολλοί ἱερεῖς, ἑκατοντάδες, οἱ ὁποῖοι, φορῶντας τά ἄμφιά τους, τελοῦσαν στό βάθος τοῦ μεγάλου Ναοῦ τήν θεία Λειτουργία. Ἡ τύχη καί αὐτῶν ἦταν παρόμοια μέ τήν τύχη τῶν πιστῶν, πού βρίσκονταν μέσα στόν Ναό. Τούς συνέλαβαν, τούς ἔγδυσαν καί τούς ἔδεσαν. Ἄλλους τούς ἔσφαξαν καί ἄλλους τούς πούλησαν σάν δούλους. Ὑπάρχει ὅμως καί ἕνας παρήγορος θρύλος, πού διατηρεῖται μέχρι σήμερα. Ὁ θρύλος λέει ὅτι τήν ὥρα πού τά μανιασμένα στίφη τῶν Τούρκων δολοφόνων παραβίαζαν τίς πόρτες τῆς Ἁγίας Σοφίας, ἀνοίχτηκε ξαφνικά ὁ τοῖχος πίσω ἀπό τό Ἅγιο Βῆμα. Τότε ὁ ἱερέας, πού τελοῦσε τήν Θεία Λειτουργία, πῆρε τό Δισκοπότηρο, μπῆκε στόν τοῖχο αὐτόν καί ἐξαφανίστηκε. Ἔπειτα ὁ τοῖχος ἔκλεισε ἀστραπιαῖα. Ὁ θρύλος αὐτός μᾶς λέει ὅτι, ὅταν εὐδοκήσει ὁ Θεός καί ἡ Ἁγιά Σοφιά γίνει πάλι δική μας, θά βγεῖ ἀπ᾽ αὐτόν τόν τοῖχο ὁ ἴδιος ἱερέας καί θά συνεχίσει πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα τήν Θεία Λειτουργία, πού διέκοψε πρίν ἀπό πεντακόσια ἑξήντα τρία χρόνια, μέ τήν εἰσβολή στόν Ναό τῶν προδρόμων τοῦ Ἀντιχρίστου.
3. Ἔδωσε ὁ Θεός, χριστιανοί μου, καί ἐλευθερωθήκαμε καί τινάξαμε τόν τουρκικό ζυγό. Μά τήν Κωνσταντινούπολη τήν πατοῦν ἀκόμη τά πόδια τῶν παιδιῶν τῆς Ἄγαρ καί στήν Ἁγιά Σοφιά μας δέν μποροῦμε νά τελέσουμε τήν Θεία Λειτουργία. Γι᾽ αὐτό θερμή ἀπό τήν καρδιά ἄς ἀνεβαίνει ἡ προσευχή μας στούς ἁγίους μας:
«Βοήθα ἅγιε Γιώργη
καί σύ ἅγιε Κοσμᾶ
νά πάρουμε τήν Πόλη
καί τήν Ἁγιά Σοφιά»!
Ἀμήν Παναγία μου!
Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
