Γ. Μοτσάκος Ειδικός σε Θέματα Άμυνας και Ασφάλειας Πληροφοριών (Βαλκανίων και χωρών Κ.Α.Κ )
Σε πρόσφατο άρθρο μας από το pentapostagma.gr , με τίτλο:Ισραηλινός Στρατηγός αποκάλεσε τον Ερντογάν «δικτάτορα» και τόνισε ότι αναμένει προβλήματα στην Α. Μεσόγειο!, είχαμε τονίσει ξεκάθαρα τις δηλώσεις του Υπαρχηγού των Ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων (IDF), Υποστρατήγου Yair Golan , ο οποίος δήλωσε ότι η Τουρκία είναι «ο πιο προβληματικός παράγοντας» στην περιοχή, αλλάζοντας άρδην την γενικότερη εντύπωση, περί πραγματικής επαναπροσέγγισης Τουρκίας και Ισραήλ.
Τις τελευταίες εβδομάδες υπάρχει μια γενικότερη αναταραχή της διπλωματικής δραστηριότητας με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της τριμερής συμμαχίας μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου , αναφέρει ο ισραηλινός τύπος.
Στις 28 Ιανουαρίου 2016, οι τρεις ηγέτες, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου πραγματοποίησαν συνάντηση κορυφής στην Λευκωσία με απτά αποτελέσματα.
Οι τρεις χώρες, αναφέρει η ισραηλινή εφημερίδα jpost.com, έχουν προφανή οικονομικά συμφέροντα σε αυτό που αποκαλείται «τρίγωνο ενέργειας» στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου τόσο το Ισραήλ όσο και η Κύπρος έχουν ανακαλύψει τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Ένα από τα πιο φιλόδοξα κοινά έργα είναι η τοποθέτηση υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Κύπρο και την Κρήτη και από εκεί στην ηπειρωτική Ελλάδα για να διευκολυνθεί η εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Παράλληλα υπάρχουν σχέδια για την τοποθέτηση υποθαλάσσιου καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος ισχύος 2000 μεγαβάτ , από την κοινοπραξία «EuroAsia Interconnector», το οποίο θα ακολουθήσει λίγο πολύ την ίδια διαδρομή, που συνδέει το ισραηλινό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας με εκείνα της Κύπρος, της Ελλάδας και της ηπειρωτικής Ευρώπης.
Υπάρχουν επίσης πάρα κοινά στρατιωτικά συμφέροντα μεταξύ των τριών χωρών , τα οποία κατά κύριο λόγο αφορούν την υπεράσπιση της «ενεργειακού τριγώνου». Επίσης οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις της ισραηλινής αεροπορίας σε Ελλάδα και Κύπρο από το 2010 και μετά, άλλαξαν άρδην την στρατηγική του Τελ Αβίβ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι στενοί δεσμοί των τριών χωρών βασίζονται στα μεγάλα και σημαντικά στρατηγικά συμφέροντα σε μια ταραγμένη περιοχή, η οποία είναι κατεστραμμένη από τον πόλεμο.
Και τα τρία έθνη έχουν κοινό συμφέρον στη διατήρηση μιας ελεγχομένης κατάστασης λόγω του χάους στην Συρία. Με άλλα λόγια, η παρουσία του ισλαμικού κράτους (ISIS) και ο πρόσφατος κυρίαρχος άξονας Ρωσίας-Ιράν-Χεζμπολάχ στον κόλπο, φέρνουν νέα δεδομένα .
Τόσο το Ισραήλ , όσο η Ελλάδα και η Κύπρος αναγνωρίζουν την ανάγκη για νέες τοπικές συμμαχίες έχοντας ως δεδομένη την πτώση της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή.
Η τριμερή συνεργασία τους είναι επίσης ένα αντίβαρο στις ηγεμονικές περιφερειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας.
Αλλά την ίδια στιγμή, υπάρχει η προθυμία και των τριών χωρών να διευρύνουν τη συμμαχία για να συμπεριλάβουν και άλλους βασικούς παράγοντες, όπως η Αίγυπτος και η Ιταλία .
Ο στόχος θα είναι η δημιουργία ενός ευρύ μετώπου που θα απαρτίζεται από μη αραβικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου / Μέσης Ανατολής ή από μετριοπαθή σουνιτικά κράτη , που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ παρά την απόσυρση της από την ευρύτερη περιοχή.
Η συμμαχία του Ισραήλ , της Ελλάδας, και της Κύπρου έχει γερά θεμέλια και θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για κάτι μεγαλύτερο. Αυτό, από μόνο του, δεν αποτελεί υποκατάστατο στις σχέσεις του Ισραήλ με πιο ισχυρούς παίκτες.
Τα κοινά οικονομικά συμφέροντα, ωστόσο, είναι μείζονος σημασίας . Λιγότερο αληθοφανής είναι ο αμφιλεγόμενος αγωγός φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την ηπειρωτική Ευρώπη μέσω της Κύπρου στην Ελλάδα.
Παρά το γεγονός ότι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι η διαδρομή Ισραήλ-Κύπρο –Ελλάδα είναι ανέφικτη, τόσο λόγω των αποστάσεων αλλά και του βάθους των παρακείμενων υδάτων, ο Νετανιάχου σκέπτεται διαφορετικά .
Περισσότερο οικονομικά βιώσιμος θα ήταν ο αγωγός από το Ισραήλ στην Κύπρο και από εκεί στην Αίγυπτο για να καλυφθούν οι αιγυπτιακές ανάγκες σε φυσικό αέριο και προς την Τουρκία για τις εξαγωγές προς την Άγκυρα και την ηπειρωτική Ευρώπη.
Φυσικά, το Ισραήλ θα μπορούσε θεωρητικά θα μπορούσε να κατασκευάσει έναν υποθαλάσσιο αγωγό στην Αίγυπτο και στην Τουρκία λόγω οικονομικών και πολιτικών πλεονεκτημάτων ,
Η Κύπρος και η Ελλάδα όμως έχουν "σφυρηλατήσει" μια στέρεη τριμερή συμμαχία με την Αίγυπτο, παρόμοια με αυτή που έχουν με το Ισραήλ. Αυτό, θα καταστήσει ευκολότερη την επεξεργασία του φυσικού αερίου , ανοίγοντας παράλληλα μεγάλους ορίζοντες τόσο για το Ισραήλ όσο και για την Αίγυπτο.
Η Τουρκία, δεδομένου της εγγενούς εχθρότητα της προς την Κύπρο και την Ελλάδα, «διέρρηξε» τους δεσμούς της με το Ισραήλ, και τώρα προσπαθεί να περάσει μια πιο σύνθετη πρόταση στους Ισραηλινούς .
Η ανάγκη της Τουρκίας για εναλλακτικές λύσεις σε φυσικό αέριο μετά την διένεξη με την Ρωσία και παραδόξως, μετά την πίεση των στενών δεσμών μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου, αναγκάζει την Άγκυρα να κάνει πράγματα που φαίνονται αδύνατο να γίνουν σήμερα.
Πράγματι, η ρήξη των στενών δεσμών μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας στον απόηχο του περιστατικού τον Μάιο του 2010, ώθησε σε μια «έκρηξη» της στρατιωτικής συνεργασίας του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο με πολλές στρατιωτικές ασκήσεις και συνεργασίες που ενόχλησαν πολύ την Άγκυρα .
Ενώ είναι σαφές ότι η Κύπρος μπορεί να προσφέρει το Ισραήλ κάτι που ονομάζεται " στρατιωτική ομπρέλα", καθώς και εξαιρετικές εγκαταστάσεις εκπαίδευσης. Τι αποτελεί όμως το γειτονικό νησί για το Ισραήλ; Έλληνες και Κύπριοι αξιωματούχοι δείχνουν ότι η Κύπρος θα πρέπει να θεωρείται από το Ισραήλ ως ένα τεράστιο και σε στρατηγικό σημείο, «ακίνητο» αεροπλανοφόρο και με την τοποθέτηση σύγχρονων ραντάρ θα πραγματοποιηθεί μια σημαντική συμβολή στην ασφάλεια του Ισραήλ. Η Κύπρος προσδίδει στο Ισραήλ το στοιχείο του στρατηγικού βάθους το οποίο αναζητά το Τελ Αβίβ .
Το Ισραήλ έχει αναπτύξει το δικό του σύστημα για την υπεράσπιση των εξεδρών φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ) και στα χωρικά του ύδατα.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς στην ισραηλινή άμυνα, ένα κοινό ολοκληρωμένο σύστημα με την Κύπρο και την Ελλάδα θα είναι πιο αποτελεσματικό .
Επιπλέον, από ισραηλινή άποψη, η συμμαχία θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μια άλλη γέφυρα μεταξύ του Ισραήλ και της ΕΕ, ένα βασικό στοιχείο στις εξωτερικές της σχέσεις. Για παράδειγμα, η Ελλάδα έχει βοηθήσει το Ισραήλ σε πολλές περιπτώσεις εντός της ΕΕ.
Η τριμερής συμμαχία Ισραήλ, Ελλάδος και Κύπρου μπορεί να μην είναι ένα μεγάλος πολλαπλασιαστής ισχύος, θα μπορούσε να χρησιμεύσει όμως ως βάση για μια ευρύτερη συμμαχία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτό, ωστόσο, θα εξαρτηθεί από δύο βασικούς παράγοντες : τον βαθμό στον οποίο το Ισραήλ μπορεί να διαμορφώσει μια ειρηνική συνύπαρξη με τους Παλαιστινίους, ενώ άγνωστο είναι το τι θα πράξει ο επόμενος Αμερικανός πρόεδρος.
Λόγω της ισραηλινο-τουρκικής διένεξης , η Κύπρος και η Ελλάδα μαζί με την Αίγυπτο έχουν αποκτήσει τεράστια στρατηγική σημασία για το Τελ Αβίβ που τείνει να "μεγαλώσει" σημαντικά.
