Τα ερωτήματα και τα σενάρια για την επόμενη ημέρα
Το 2015 ήταν ίσως η χρονιά με τις πιο πυκνές και κορυφαίες πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ετών.
Πολλά από τα ζητήματα που έτρεξαν εντός του 2015 παραμένουν ανοιχτά, προμηνύοντας πως το 2016 θα είναι πραγματικά μια εκρηκτική πολιτικά χρονιά.Η «τύχη» του Τσίπρα
Ένα βασικό ερώτημα είναι ποια θα είναι η τύχη της κυβέρνησης Τσίπρα.
Η απάντηση δεν θα αργήσει να δοθεί, μια και το πρώτο δίμηνο του 2016 εκτιμάται ότι θα κριθούν (ή θα δρομολογηθούν) τα πάντα.Είναι αυτό το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, όπου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα δώσει τις τελευταίες μεγάλες «μάχες» της στη Βουλή, μια και εκεί θα θέσει προς έγκριση τα σχέδια της για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, το φορολογικό των αγροτών και τα «κόκκινα δάνεια».
Οι 153 βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είναι αυτοί που θα αποφασίσουν για την «τύχη» της κυβέρνησης, μια και η φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, Ένωση Κεντρώων) διαμηνύει πως δεν πρόκειται να παράσχει την παραμικρή στήριξη σε νέες περικοπές συντάξεων ή σε αύξηση φόρων.
Εάν η κυβέρνηση ξεπεράσει το «σκόπελο» αυτών των νομοθετημάτων, θα μπορέσει να «κοιτάξει» με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον μια και θα έχει υλοποιηθεί το 80% των μέτρων της μνημονιακής συμφωνίας και θα ανάψει το πράσινο φως για την πρώτη αξιολόγηση, γεγονός που με τη σειρά του εγγυάται αφενός την εκταμίευση των δόσεων και αφετέρου την έναρξη της συζήτησης για την απομείωση του χρέους.
Εάν υπάρξουν διαρροές από τους 153 (και δεδομένου ότι η αντιπολίτευση εμμείνει στη σημερινή της θέση), τότε ανοίγουν μια σειρά από υποθέσεις και σενάρια, τα οποία συνοψίζονται στα εξής: Είτε η κυβέρνηση θα πρέπει να διευρύνει την πλειοψηφία της, αναζητώντας νέους εταίρους ή τη στήριξη τους (π.χ. Ένωση Κεντρώων) είτε θα σχηματιστεί μια οικουμενική κυβέρνηση.
Δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μια συμπόρευση του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ ή και/με Το Ποτάμι ή και/με την Ένωση Κεντρώων, ως πιο πιθανό σενάριο προβάλλει αυτό της οικουμενικής κυβέρνησης.
Μόνο που αυτό το σενάριο είναι το χειρότερο για τον Τσίπρα (και για τον Καμμένο).
Γεγονός που με τη σειρά του είναι αυτό που θα ασκήσει και τις πιο έντονες πιέσεις στους 153 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ προκειμένου να ψηφίσουν εν τέλει τα κρίσιμα νομοσχέδια που έρχονται στη Βουλή.
ΝΔ: Βγάζει πρόεδρο, περνά στην αντεπίθεση
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται και οι εκλογές της 10ης Ιανουαρίου για το νέο πρόεδρο της ΝΔ.
Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική εκλογική αναμέτρηση τόσο για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης όσο και για το εγχώριο πολιτικό σκηνικό.
Ο νικητής δεν θα καθορίσει μόνο την «ταυτότητα» του κόμματος αλλά καλείται να διαμορφώσει μια στρατηγική, η οποία ως απώτερο στόχο θα έχει την «επιστροφή» της ΝΔ και την ανάδειξη της σε μια πολιτική δύναμη που θα μπορεί να σταθεί δυναμικά απέναντι στην κυβέρνηση και στον Τσίπρα.
Που θα πείσει την κοινωνία ότι μπορεί να αποτελέσει μια αξιόπιστη και σοβαρή εναλλακτική λύση για τη διακυβέρνηση του τόπου.
Πρώτο στοίχημα όμως του νέου αρχηγού της ΝΔ είναι από την 11η Ιανουαρίου να κρατήσει το κόμμα ενωμένο και να του προσδώσει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα το επαναφέρουν δυνατά στο πολιτικό σκηνικό ως μια μεγάλη Κεντροδεξιά παράταξη.
Απαραίτητα συστατικά ένα νέο πολιτικό αφήγημα, φρέσκα πρόσωπα, αυτοκριτική, ρήξη με τα κακώς κείμενα του παρελθόντος και κυρίως επανεκκίνηση και αποκατάσταση της επαφής του με την κοινωνία.
Θα είναι αναμφίβολα ένα πραγματικά δύσκολο εγχείρημα.
ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι: Μόνη λύση η κοινή συστράτευση
Καθοριστικό θα είναι το 2016 και για το ΠΑΣΟΚ και για Το Ποτάμι.
Η συμπόρευση του ΠΑΣΟΚ με τη ΔΗΜΑΡ και η συγκρότηση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ήταν μεν ένα θετικό εγχείρημα που απέδωσε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου αλλά που απέδειξε ταυτόχρονα την περιορισμένη δυναμική του.
Διότι ένα ποσοστό της τάξης του 5% μπορεί να απομακρύνει ενδεχομένως το σενάριο της πολιτικής εξαφάνισης, αλλά παράλληλα εγκλωβίζει στην πολιτική αφάνεια.
Τα ίδια προβλήματα, ίσως και πιο έντονα, αντιμετωπίζει Το Ποτάμι, το οποίο πραγματικά είναι αντιμέτωπο με υπαρξιακά προβλήματα, ιδιαίτερα εάν λάβει κανείς υπόψη του τις τελευταίες δημοσκοπήσεις (του δίνουν ένα ποσοστό γύρω στο 2,5%).
Εάν μάλιστα εκλεγεί πρόεδρος της ΝΔ ο Κ.Μητσοτάκης είναι πολύ πιθανό αρκετοί ψηφοφόροι του Ποταμιού, οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονται ως «φιλελεύθεροι κεντρώοι» να αναζητήσουν νέα «πολιτική στέγη».
Το 2016 είναι ίσως η χρονιά που οι δυνάμεις αυτές «περιμετρικά» του Κέντρου θα πρέπει να πάρουν τη μεγάλη απόφαση και να βάλουν σοβαρά στο τραπέζι το σενάριο μιας μεγάλης συμπόρευσης- συστράτευσης.
Άλλωστε οι εναλλακτικές τους για να παραμείνουν δυναμικά στο πολιτικό σκηνικό έχουν εξαντληθεί.
Όλα ανοιχτά
Είναι προφανές πως δεν μπορεί να γίνει καμία ασφαλής πρόβλεψη για το εάν θα αντέξει ή όχι η κυβέρνηση, για το ποιο θα είναι ενδεχομένως το επόμενο κυβερνητικό σχήμα, για το εάν η ΝΔ θα συνεχίσει ενωμένη ή για το εάν θα υπάρξει συστράτευση της Κεντροαριστεράς.
Είναι άλλωστε τόσα τα κρίσιμα και ανοιχτά θέματα και τόσο αλληλένδετα μεταξύ τους που είναι ικανά να ανατρέψουν κάθε είδους εκτίμηση.
Άλλωστε το πολιτικό σύστημα έχει να αντιμετωπίσει αυτή τη στιγμή τη γενικευμένη απογοήτευση και αδιαφορία των πολιτών.
Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και η Χρυσή Αυγή και το ΚΚΕ δεν μπορούν να κερδίσουν από τη δυσαρέσκεια απέναντι στην κυβέρνηση, μια και οι πολίτες προτιμούν την αποχή, το λευκό, το άκυρο ή απλά κανένα κόμμα.
Στην αντιστροφή αυτής της τάσης ενδεχομένως να συμβάλλουν τα συνέδρια, τα οποία έχουν προγραμματίσει για το 2016 τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ, η Δημοκρατική Συμπαράταξη και Το Ποτάμι.
Σε αυτά είναι πολύ πιθανό να δρομολογηθούν εξελίξεις που θα ανατρέπουν πλήρως τα σημερινά πολιτικά δεδομένα.
Μπορεί για παράδειγμα ο κ.Τσίπρας να αποφασίσει να στρίψει περαιτέρω προς το κέντρο το τιμόνι και ο ΣΥΡΙΖΑ να μετατραπεί σε ένα ευρωπαϊκό κεντροαριστερό κόμμα, «απορροφώντας» δυνάμεις και στελέχη από το ΠΑΣΟΚ και Το Ποτάμι.
Την ίδια στιγμή, η ΝΔ μπορεί και αυτή με τη σειρά της να κάνει την «επανάσταση» της και να «αναβιώσει» ως μια σύγχρονη φιλελεύθερη κεντροδεξιά παράταξη.
Σενάριο που αν μη τι άλλο θα επαναφέρει στο προσκήνιο ένα ισχυρό δίπολο για τη διεκδίκηση της εξουσίας.
Αλλά για να υλοποιηθεί αυτό το σενάριο απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει ο διαθέσιμος πολιτικός χρόνος και μια σχετική πολιτική ομαλότητα.
Διότι αν η σημερινή κυβέρνηση πέσει εντός των επόμενων μηνών, τότε μόνη λύση (και εφόσον αποκλείονται κατηγορηματικά οι εκλογές) είναι ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης ευρείας συνεργασίας, μιας οικουμενικής κυβέρνησης.
Υπάρχει βέβαια και το σενάριο κυβέρνηση και αντιπολίτευση να πορευτούν ως έχουν, με τη μεν κυβέρνηση να δίνει κάθε φορά τον υπέρ πάντων αγώνα, την αντιπολίτευση να «πετροβολά» και την πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα να παραμένουν.
Πρόκειται για το χειρότερο δυνατό σενάριο, το οποίο θα ενισχύσει την εικόνα απαξίωσης του εγχώριου πολιτικού συστήματος με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.
Συνεπώς, η μόνη ασφαλής εκτίμηση είναι ότι το 2016 θα είναι πραγματικά μια εκρηκτική πολιτικά χρονιά, όπου θα υπάρξουν ραγδαίες εξελίξεις και ανατροπές.
www.bankingnews.gr
Σπύρος Χριστόπουλος
