Ίσως ποτέ άλλοτε στην παγκόσμια ιστορία ένας βίαιος εκπατρισμός ανθρώπων από τις εστίες τους όπου διέμεναν και προόδευαν στο διάβα των αιώνων, σημάδευσε τόσο ανεξίτηλα την μετέπειτα πορεία ολόκληρων γενεών. Αλλά, και την πορεία μιας ολόκληρης χώρας που είδε την κοινωνική εικόνα της να μεταβάλλεται και να μετεξελίσσεται από την εγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων.
Αυτή τη μετεξέλιξη των κοινωνιών όπου εγκαταστάθηκαν οι προσφυγικοί πληθυσμοί της Μικράς Ασίας, από τον Πόντο μέχρι τη Σμύρνη, μετά το βίαιο εκπατρισμό τους από τις πατρογονικές εστίες τους, παρουσιάζει η νέα σειρά ιστορικών ντοκιμαντέρ 12 επεισοδίων με τίτλο: «Σε Μια Νέα Πατρίδα» παραγωγής ΕΡΤ που θα προβληθεί από την ΕΡΤ 3 τη νέα τηλεοπτική σεζόν.
1.500.00 πρόσφυγες, κάτω από αντίξοές συνθήκες εν μια νυκτί εγκατέλειψαν κυνηγημένοι τα σπίτια και τις περιουσίες τους, έχοντας όμως πάντα την αέναη προσμονή της επιστροφής.
Η σειρά, με πολύ σεβασμό στην εύθραυστη ακόμα προσφυγική μνήμη, παρά τα εκατό χρόνια που πέρασαν, καταγράφει με συγκινητικό τρόπο τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι χιλιάδες πρόσφυγες όλων των ηλικιών από τη στιγμή που εγκαταστάθηκαν στη νέα τους πατρίδα, μετά από ένα δύσκολο, επίπονο και πολλές φορές μοιραίο ταξίδι.
Παρουσιάζει τις συνθήκες ζωής στη νέα πατρίδα και ειδικότερα στις πόλεις όπου εγκαταστάθηκαν, την ενσωμάτωσή τους σε αυτές, το πώς μεταβλήθηκαν οι ζωές τους και πως από δακτυλοδεικτούμενοι που όλοι τους αποστρέφονταν έγιναν επιφανή μέλη των κοινωνών όπου ξεκίνησαν να δημιουργούν τη νέα τους ζωή.
Στα δώδεκα επεισόδια της σειράς επιχειρείται ένα οδοιπορικό στα γεωγραφικά σημεία της βόρειας Ελλάδας όπου εγκαταστάθηκαν οι περισσότεροι προσφυγικοί πληθυσμοί. Ορεστιάδα, Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, Δράμα, Σέρρες, Κιλκίς, Θεσσαλονίκη, Γιαννιτσά, Φλώρινα, Πτολεμαΐδα, Κατερίνη, Καστοριά, Κοζάνη και Βόλος. Σε όλες αυτές τις περιοχές η σειρά καταγράφει την πορεία ζωής χιλιάδων προσφύγων ανακαλύπτοντας και παρουσιάζοντας, ίσως και για πρώτη φορά, τις ιδιαιτερότητες κάθε τοπικής κοινότητας.
Περισσότερα από 65 άτομα, ακαδημαϊκοί, απόγονοι προσφύγων δεύτερης και τρίτης γενιάς, εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων, ιστορικοί και ερευνητές, κληρικοί, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, μιλούν με τη γλώσσα της αλήθειας για το χθες και το αύριο των προσφυγικών ροών που έμελλε να αλλάξουν για πάντα την εικόνα της νεότερης Ελλάδας.
Όλοι τους, μέσα από τις συνεντεύξεις και τις μαρτυρίες τους, εξιστορούν το δράμα και την προσπάθεια της μετεγκατάστασης αυτών των ανθρώπων από τη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στην Ελλάδα, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τη μεταχείριση που είχαν από τις ελληνικές αρχές, την αποδοχή από τους γηγενείς πληθυσμούς.
Εξιστορούν ακόμα τις απαρχές των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων που ανέπτυξαν στην Ελλάδα και τα πολλαπλά οφέλη για την Εθνική οικονομία και την ευημερία της χώρας. Την ίδια στιγμή, καταγράφουν, ότι χάρη στους πρόσφυγες τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 επικρατούσε στην Ελλάδα ένας οργασμός εργασιών για τη δημιουργία υποδομών και μεγάλων τεχνικών έργων, προκειμένου να καλυφθούν οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες. Ήταν τα έργα εκείνα που σε πολλές περιπτώσεις έβαλαν τη χώρα στην τροχιά της ανάπτυξης σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Παρουσιάζουν επίσης τον πολιτισμό, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα που μετέφεραν οι πρόσφυγες στη νέα τους πατρίδα εμπλουτίζοντας ακόμα περισσότερο το πολιτιστικό και πνευματικό γίγνεσθαι της Ελλάδας.
Σε κάθε ένα από τα 12 ωριαία επεισόδια επιχειρείται να αναδειχθούν όλα εκείνα τα στοιχεία και γεγονότα, μικρά και μεγάλα, γνωστά και άγνωστα, που αποτυπώθηκαν στη συλλογική μνήμη και συνέθεσαν τη νέα πατρίδα των προσφύγων.
Τα δυνατά σημεία της παραγωγής:
Γεωγραφική κατανομή της θεματολογίας ανά νομό. Εξετάζουμε σε κάθε επεισόδιο και μια διαφορετική περιοχή με αποτέλεσμα στην τηλεθέαση να υπάρχει τοπικό ενδιαφέρον.
Ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό από τους τόπους αναφοράς.
Πάνω από 65 συμμετέχοντες.
Γυρίσματα σε όλη την Βόρεια Ελλάδα.
Συμμετέχουν ακαδημαϊκοί «πρώτης γραμμής»
Άριστο εικαστικό και κινηματογραφικό αποτέλεσμα με ιδιαίτερη έμφαση στην παρουσίαση ορισμένων φωτογραφιών οι οποίες με ειδική εξεργασία αποκτούν βάθος και κίνηση με αποτέλεσμα να «ζωντανεύει» η στιγμή. (Αξίζει να μελετηθεί η παρουσίαση στην οποία περιγράφονται τα χαρακτηριστικά της παραγωγής: σκηνοθεσία, φωτογραφία, χρώματα, γραφικά, μουσική.)
Τίτλοι Επεισοδίων:
1. Η αρχή του δράματος.
2. Ορεστιάδα: η νεότερη πόλη στην ιστορία της Ελλάδας, Αλεξανδρούπολη (Δεδέ Αγάτς): η φιλόξενη γωνιά της ακριτικής Ελλάδας
3. Κομοτηνή – Ξάνθη: Η συνύπαρξη.
4. Καβάλα: Η δύναμη της καπνεργασίας και της ανάπτυξης ως αιτία προσέλκυσης και εγκατάστασης προσφύγων.
5. Δράμα: Παραμεθόριες προσφυγικές εγκαταστάσεις.
6. Σέρρες - Κιλκίς: Οι νέοι, απόκληροι ακρίτες.
7. Θεσσαλονίκη (μέρος 1ο), Η Εγκατάσταση: Προσφυγικές εγκαταστάσεις.
8. Θεσσαλονίκη (μέρος 2ο), Το προσφυγικό αποτύπωμα: Δημιουργία νέας τάξης στην αγορά, το εμπόριο, τα γράμματα και τις τέχνες».
9. Κοζάνη – Φλώρινα - Καστοριά – Πτολεμαΐδα: Εγκατάσταση και συλλογική οργάνωση.
10. Βέροια – Νάουσα – Γιαννιτσά - Κατερίνη: Από τη δίνη του αυτοπροσδιορισμού στη δυναμική της ενεργητικής παρουσίας.
11. Βόλος: «Από την τραγωδία, στην εποποιία».
12. Αττική. Οι πρόσφυγες που έγιναν μετανάστες. Η μνήμη
Οι συντελεστές και η ταυτότητα της παραγωγής
Εκτέλεση παραγωγής: Gullwing (αξίζει να αναφερθεί ότι είναι εταιρία παραγωγής που δραστηριοποιείτε στην Καβάλα και αποτελείτε από νέους επαγγελματίες)
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Χατζημαλλής
Σενάριο: Θεοδόσιος Κυριακίδης
Διεύθυνση Παραγωγής: Γιώργος Κάσδαγλης
Art Director: Παντελής Κάσδαγλης
Διεύθυνση Φωτογραφίας – Colorist: Λευτέρης Κάσδαγλης
Εικονολήπτης: Γιώργος Λεοντάρης
Μοντάζ: Δημήτρης Χατζημαλλής
Πρωτότυπη Μουσική: Social Productions - Γιώργος Ξουλόγης
Motion Graphics: Θωμάς Δουκινίτσας
Δημοσιογραφική Έρευνα: Βασιλης Λωλίδης
Λογιστική Υποστήριξη: Γιώργος Θεοδωρίδης
Η σειρά καταγράφει με συγκινητικό τρόπο τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι χιλιάδες πρόσφυγες από τη στιγμή που εγκαταστάθηκαν στη νέα τους πατρίδα.
Παρουσιάζει τις συνθήκες ζωής στη νέα πατρίδα, τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, την ενσωμάτωσή τους στις τοπικές κοινωνίες, το πώς μεταβλήθηκαν οι ζωές τους και πως από δακτυλοδεικτούμενοι που όλοι τους αποστρέφονταν, έγιναν επιφανή μέλη των κοινωνών όπου ξεκίνησαν να δημιουργούν τη νέα τους ζωή.
Η σειρά παρουσιάζει ένα οδοιπορικό στα γεωγραφικά σημεία της βόρειας Ελλάδας όπου εγκαταστάθηκαν οι περισσότεροι προσφυγικοί πληθυσμοί: Ορεστιάδα, Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, Δράμα, Σέρρες, Κιλκίς, Θεσσαλονίκη, Γιαννιτσά, Φλώρινα, Πτολεμαΐδα, Κατερίνη, Καστοριά, Κοζάνη και Βόλος. Σε όλες αυτές τις περιοχές καταγράφετε η ιστορία μέσα από μαρτυρίες, ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό και τεκμήρια.