Ηταν η εποχή των μεγάλων πολιτικών παθών. Στις 29 Οκτωβρίου 1961 η Ελλάδα είχε βιώσει τις περιβόητες εκλογές βίας και νοθείας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πανηγύριζε τη νίκη του, ενώ ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε αμφισβητήσει το αποτέλεσμα και ήταν έτοιμος να κηρύξει τον «ανένδοτο αγώνα» της Ένωσης Κέντρου. Οι άνθρωποι είχαν εστιάσει στα καθημερινά τους προβλήματα αλλά και στην όξυνση των πολιτικών εντάσεων καθώς όλοι φοβόντουσαν πως μια δικτατορία ήταν προ των πυλών. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τον όλεθρο που ερχόταν. Μια ημέρα σαν σήμερα. Ξημέρωμα της 6ης Νοεμβρίου, μια βιβλικών διαστάσεων καταιγίδα μετέτρεψε την Αττική σε μια απέραντη λιμνοθάλασσα και «βύθισε» τους κατοίκους της στον θρήνο.
Νύχτα θανάτου και καταστροφής
Λίγη ώρα πριν τα μεσάνυχτα, άρχισε να βρέχει. Κάθε λεπτό που περνούσε η ένταση της βροχής δυνάμωνε. Επιπλέον, εξαιρετικά δυνατές ριπές ανέμου, έκαναν πολλούς να σκέφτονται πως κάπως έτσι θα μοιάζει ο τυφώνας. Οι αστραπές έκαναν τη νύχτα ημέρα. Οι βροντές προσέθεταν κάτι το απόκοσμο στο όλο σκηνικό. Και όσο περνούσε η ώρα τόσο πιο δυνατά και επικίνδυνα γινόντουσαν τα φαινόμενα. Και όσοι βρίσκονταν έξω έψαχναν μέρος για να προφυλαχθούν. Όσοι ήταν σε υπόγεια και ισόγεια έβλεπαν τη στάθμη του νερού να μεγαλώνει με ταχύτητα και δεν ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν. Να προστατεύσουν την περιουσία τους ή να φύγουν; Και αν φύγουν που να πάνε; Να βγουν έξω; Να ανέβουν στις ταράτσες; Οι ισχυροί άνεμοι εκτόξευαν βαριά αντικείμενα κάτι που σήμαινε πως ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να τραυματιστεί. Χάος. Όλεθρος. Πανικός.
Μέσα στις επόμενες τρεις ώρες η Αττική είχε μετατραπεί σε μια απέραντη λιμνοθάλασσα στην επιφάνεια της οποία επέπλεαν δεκάδες πτώματα. Στις 5 το πρωί άρχισε το τελευταίο κύμα της θεομηνίας που αποτελείωσε ότι είχε μείνει όρθιο. Το ισχυρό χαλάζι που έπεφτε έκανε πολλούς να μπουν ξανά στα σπίτια για να προφυλαχθούν. Κάποια από αυτά τα σπίτια έπεσαν. Στην τραγικότερη από όλες τις ιστορίες, το ορμητικό νερό, παρέσυρε ολόκληρο το σπίτι της οικογένειας Ρίτση στα Νέα Λιόσια. Το πρωί το μόνο που είχε απομείνει για να θυμίζει το σπίτι ήταν το δάπεδο του. Τίποτε άλλο δεν έμεινε. Ούτε κάποιος τοίχος. Ούτε κάποια κολώνα. Και τα επτά μέλη της οικογένειας σκοτώθηκαν.
Σχεδόν σε κάθε γειτονιά έβλεπες την αδιανόητη καταστροφή. Άκουγες κάποιον από τους περίπου 300 τραυματίες να καλούν σε βοήθεια. Μπουρνάζι, Ανθούπολη, Νέα Λιόσια, ισοπεδώθηκαν και μέτρησαν τους περισσότερους από τους συνολικά 43 νεκρούς που άφησε πίσω της η θεομηνία. Ταύρος, Θησείο, Αιγάλεω, Ρέντης, Νίκαια, Φάληρο, Μοσχάτο, έμοιαζαν με βομβαρδισμένα τοπία. Ο Κηφισός και ο Ιλισσός φούσκωσαν και έμοιαζαν με τεράστια τέρατα που ήταν έτοιμα να κατασταπάράξουν οτιδήποτε βρισκόταν μπροστά τους.
Από τον όλεθρο δε γλίτωσε ούτε το ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας. Εικόνες βιβλικής καταστροφής, σε κεντρικούς δρόμους όπως η Σίνα, η Ομήρου, η Βουκουρεστίου, η Πατησίων, η Αλεξάνδρας. Στην Πειραιώς το νερό είχε ξεπεράσει τα δυο μέτρα! Οι άνθρωποι κοιτούσαν με απόγνωση χωρίς να μπορούν να κάνουν απολύτως τίποτα. Περίπου 400 σπίτια έπεσαν. Περισσότερα από 4.000 πλημμύρισαν. Ακόμα 1.500 οικήματα κρίθηκαν ετοιμόρροπα. Τουλάχιστον 500 οικογένειες έμειναν χωρίς στέγη.
Ειδικοί που ανέλυσαν το φαινόμενο κατέληξαν στο συμπέρασμα πως (πέρα από τις ανύπαρκτες υποδομές) μεγάλο ρόλο στην καταστροφή έπαιξε η ραγδαιότητα του φαινομένου (που και αυτή από μόνη της δεν ήταν ικανή για να προκαλέσει αυτόν τον όλεθρο) αλλά και το γεγονός ότι τεράστιες ποσότητες νερού κατέβαινε με ορμή από την Πάρνηθα και «υπέστη ανάσχεσιν εις πολλά σημεία και όγκοι του ορμητικού παραχειμάρρου Λιοσίων, του εκβάλλοντος εις τον Κηφισόν συνσωρεύθησαν εις πολλά σημεία, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τεράστιαι πιέσεις και να προκληθεί η βιαία των διέξοδος προς τα κατοικημένας περιοχάς».
Τα συγκλονιστικά ρεπορτάζ των εφημερίδων
Το τι ακριβώς έγινε εκείνη τη νύχτα, αποτυπώνεται με γλαφυρό τρόπο στα ρεπορτάζ των επόμενων ημερών που δημοσιεύθηκαν στις εφημερίδες της εποχής. «Καταρρακτώδεις βροχαί συνοδευόμεναι υπό αναρριθμήτων κεραυνών και χαλάζης μετέβαλον τας Αθήνας εις απέραντον τέλμα. Πολλαί κεντρικαί οδοί της πρωτευούσης, ως η οδός Κοραή, Σίνα, Ομήρου, Βουκουρεστίου, Πατησίων, Αλεξάνδρας, Συγγρού κλπ. είχον μεταβληθή εις ορμητικούς χειμάρρους, ενώ αρκετά αυτοκίνητα είχον αποκλεισθή εις το μέσον αυτών μη δυνάμενα να προχωρήσουν λόγω του ύψους των υδάτων. Υπολογίζεται ότι άνω των 1.500 οικιών επλημμύρισαν και 700 αυτοκίνητα ακινητοποιήθησαν εις Αθήνας. Εις τον Πειραιά επικρατεί η ίδια τραγική κατάστασις. Όλα τα μέσα των Σωμάτων Ασφαλείας, ελικόπτερα της Αεροπορίας, βυτιοφόρα και βάρκες του Στρατού επιστρατεύθησαν προς παροχήν βοηθείας εις τους πλημμυροπαθείς» ανέφεραν σε ρεπορτάζ τους «Τα Νέα» ενώ υπολογίζεται ότι «το 60% των υπογείων των Αθηνών επλημμύρισαν, ενώ δεκάδες πλινθόκτιστοι οικίαι των συνοικισμών Δουργουτίου, Ασυρμάτου, Μεταξουργείου, Περιστερίου κλπ κατέρρευσαν ή κατέστησαν ακατοίκητοι». Τεράστιες ζημιές καταγράφηκαν σε περιοχές όπως το Μπουρνάζι και τα Νέα Λιόσια αλλά και το Νέο Φάληρο, το Μοσχάτο και τα Καμινιά. «Συνεπεία των πλημμυρών εις τας περιοχάς του Νέου Φαλήρου, του Μοσχάτου και των Καμινίων διεκόπησαν άπασαι αι συγκοινωνίαι μεταξύ των δύο πόλεων. Διεκόπη ωσαύτως και η συγκοινωνία δια του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Πραγματικήν λιμνοθάλασσαν εμφανίζει η περιοχή Νέου Φαλήρου – Μοσχάτου. Ο Κηφισσός έχει υπερχειλίσει (…) κατεστράφησαν δύο γέφυραι διά τους πεζούς (…) Τεραστία είναι η έκτασις των ζημιών αι οποίαι υπερβαίνουν και αυτάς τα ζημίας αι οποίαι υπερβαίνουν και αυτάς τας ζημιάς αι οποίαι είχον σημειωθή κατά τας μεγάλας πλημμύρας του 1955 και 1935» συνεχίζει το ρεπορτάζ της εφημερίδας.
«Τραγικήν όψιν παρουσίαζαν σήμερον την πρωίαν οι συνοικισμοί Μπουρνάζι και Κάτω Λιοσίων, όπου περί τους 20.000 κάτοικοι ημίγυμνοι είχον εξέλθει εις τας οδούς με την απόγνωσιν ζωγραφισμένην εις τα πρόσωπά των, συνεπεία των καταστροφών τας οποίας επροκάλεσεν η νυκτερινή θεομηνία. Αι οικίαι του συνοικισμού Μπουρνάζι επλημμύρισαν συνεπεία καταρρεύσεως του παρά την εκκλησίαν Παναγίτσα φράγματος του χειμάρρου του Αγίου Φανουρίου. Μέχρι της στιγμής ανεσύρθησαν εκ των ερειπίων 13 νεκροί (…) Εις τον συνοικισμόν Άγιος Ιωάννης παρά τις Τρεις Γέφυρες όπου ευρίσκονται δύο βουστάσια, επνίγησαν 50 αγελάδες» επίσης ανάμεσα στα οικόσιτα ζώα που βρέθηκαν νεκρά ήταν και «τρία γαϊδουράκια, επτά σκυλιά, δύο γάτες, μια κατσίκα και 30 κόττες, που επνίγηκαν», σύμφωνα, πάντα, με την εφημερίδα.
«Στο νερό επιπλέουν τώρα πτώματα ανθρώπων, πτώματα οικιακών ζώων, έπιπλα, κλινοστρωμνές, οικιακά σκεύη, κρεβάτια. Οι άνθρωποι αδυνατούν να προσφέρουν ο ένας στον άλλον βοήθεια. [...] Διετέθη ελικόπτερον της αεροπορίας το οποίον παραλαμβάνει άτομα που απεκλείσθησαν εις οροφάς οικιών. Το εν λόγω ελικόπτερον δεν ηδυνήθη να παραλάβη τους προαναφερθέντας πέντε αξιωματικούς της αεροπορίας λόγω του ισχυρώς πνέοντος ανέμου » ανέφερε «Το Βήμα».
